گل کتانی زرد

توضیح‌ : کتان وحشی زرد، همچنین به آندج روغنی، نردبان یعقوب نبی، کتان وحشی رایج، کتان وحشی، لیناریای رایج و گل میمونی وحشی منتسب می شود. گل میمونی وحشی عضوی از خانواده ی اسکوفولاریاسه یا بواسیر می باشد. کتان وحشی زرد، یک گیاه علفی چند ساله با ساقه هایی می باشد که ساقه ها در پایه و سطح صاف نزدیک به نوک گیاه، اندکی چوبی می باشند. ساقه های کتان وحشی زرد به مقدار ناچیز منشعب می شوند و معمولاً 1 تا 2 پا، بلندی دارند. برگهای گیاه اساساً متناوب هستند اما، ممکن است به علت ازدحام، عکس قضیه اتفاق بیافتد و مقابل هم قرار بگیرند. هم ساقه ها و هم برگها، رنگ سبز کم رنگی دارند. گلهایی که در پایه ی برگهای فوقانی می رویند، شبیه گل میمونی هستند، لبه ی بالایی زرد است، جام گل دو جزئی است، و لبه ی پائینی سه جزئی با یک خال نا رنجی رنگ می باشد. دانه های کتان وحشی زرد ( گل کتانی زرد ) قهوه ای تیره تا سیاه رنگ می باشند، 12/1 اینچ قطر دارند، و با یک بال مدور کاغذی، یک دست و مسطح شده اند. کتان وحشی زرد با ساختمان برگ، از کتان وحشی دالماسی متمایز شود. کتان وحشی زرد برگهای دراز و باریک دارد ولی کتان وحشی دالماسی برگهای پهن و عریض قلبی شکل دارد.

منظر گیاه :

کتان وحشی زرد

گل کاغذی

برگهای کتان وحشی زرد

دالماسی

برگهای کتان وحشی

گل ها

توزیع و رستنگاه ( محل سکونت ) :

کتان وحشی زرد بومی اروپا و آسیای مرکزی جنوبی می باشد و عموماً در سرتاسر شمال شرقی ایالات متحده، و سرتاسر جنوب غربی کانادا یافت می شود. گیاه همچنین در سایر بخش های قاره به صورت محلی یافت می شود. کتان وحشی زرد در حوزه ی وسیعی از رستنگاه ها ( بوم ) واقع می شود، ولی تحت شرایط مرطوب یا تاریک، محدود می شود. گیاه اغلب در خاک های با بافت نسبتاً درشت و دارای زهکشی خوب، یافت می شود. در آمریکای شمالی، کتان وحشی زرد، در خاکهای شنی یا ماسه ای در کنار جاده ها، محوطه ی راه آهن، اماکن بی مصرف یا زائد، زمین های خشک و بی آب، مزارع حبوبات، باغات، مراتع و چراگاه ها، و زمین های محیات یا کشت شده، واقع می شود.

بوم شناسی یا تاریخچه ی زندگی : کتان وحشی زرد یک گیاه علفی چند ساله است که توسط بذر و جوانه های ریشه ی گیاهی تکثیر می شود. جوانه در بهار، از ماه آوریل تا اواسط ماه می، زمانی که دمای خاک گرم است، شروع به ظاهر شدن می کند. انشعابات ( شاخه ) گیاهی همچنین قادرند تا از جوانه های رویشی روی دسته ی ریشه، باززایی یا احیا شوند.

ریشه های کتان وحشی زرد بالغ می توانند داخل خاک تا 3 پا یا بیشتر نفوذ کنند، حال آنکه ریشه های جانبی می توانند چندین یارد طول داشته باشند. کتان وحشی زرد، در داکوتای شمالی، از اواخر ماه ژوئن تا سرتاسر ماه آگوست گل دهی می کند. تولید بذر گیاه خیلی متغیر است، نزدیک به 15000 تا 30000 بذر در هر گیاه، تخمین زده شده است. بذر ها ممکن است به مدت یک دوره ی ده ساله یابیشتر، زیست پذیر باقی بمانند. بقای کتان وحشی زرد ممکن است به علت تکثیر پائین بذر، بیشتر متکی به تکثیر گیاهی ریشه باشد. حالات ضمنی مسومیت خفیف در احشام گزارش شده است؛ هرچند، احشام معمولاً از گیاهان دوری و اجتناب می ورزند.

تاریخچه ی معمول سازی : کتان وحشی زرد، طی نیمه ی سال های 1800، به عنوان یک گیاه زینتی در ایالات متحده مطرح شد. گیاه مورد توجه قرار گرفته که سرتاسر کانادا و قسمت هایی از ایالات متحده، اهلی شود. کتان وحشی زرد، به فروش خود از راه بازرگانی به عنوان یک گیاه زینتی ادامه می دهد. در شمال داکوتا، کتان وحشی زرد در بخش های مک هنری، بارنز، استوتزمن، استارک، والش، بورک، گرانت، کیدر، بوتینیو، مونترال، مورتون، وارد، دیکی، پییرس، لوگان، مک کنزی، بورک، رامسی، و دان، گزارش شده است.

اثرات هجوم : کتان وحشی زرد می تواند اثر منفی بر زمینهای ناحیه ای، مراتع، زمین های محصول دار، نواحی آشفته، و کنار جاده ها داشته باشد. گیاه می تواند جایگزین اجتماع گیاهی موجود شود، و به حیات وحش بپیوندد. کتان وحشی زرد اغلب جایگزین گیاهان علفی مرغوب زمین های ناحیه ای می شود، و عموماً احشام از آن دوری می کنند. کمینه و شیوه های کشاورزی غیر زراعی، می توانند کتان وحشی زرد را قادر سازند تا به عرصه ها و ناحیه هایی هجوم ببرند که در غیر این صورت، اگر مرتباً کشت شود، جمعیت ها را در یک سطح قابل قبولی نگه خواهد داشت.

کنترل :

اهداف مدیریت برای کنترل کتان وحشی زرد باید حذف یا کاهش تولید دانه، و انتشار رویشی جمعیت های برقرار را شامل شود. بذرهای کتان وحشی زرد قادرند در خاک، به مدت یک دوره ی ده ساله یا بیشتر زنده بمانند، از اینرو هجوم باید در مدت چندین فصل رویشی متوالی مورد بازبینی قرار گیرد تا از جوانه زنی گیاهان جدید جلوگیری شود. کتان وحشی زرد، اساساً توسط ریشه های هجوم برقرار شده گسترش می یابد، از اینرو دستور کارها باید کنترل انتشار رویشی را قبل از ممانعت از تولید بذر مورد تأکید قرار دهند. جوانه های کتان وحشی زرد، خیلی در مقابل رقابت، استراتژی های کنترل، و آب زدایی ( دهیدراسیون ) آسیب پذیر می باشند که باید در ایجاد یک طرح مدیریتی رسیدگی مهمی صورت بگیرد. تلاش های مدیریتی مخصوص مکانی، برای شناسایی شیوه های خیلی مؤثر و به صرفه برای جمعیت های ویژه ای لازم می باشد، زیرا که هجوم ( فراوانی ) کتان وحشی زرد خیلی متغیر است و می تواند بطور متفاوت به اقدامات کنترلی واکنش نشان دهد.

فنی – کشیدن کتان وحشی زرد توسط دست، برای هجوم کوچک مؤثر خواهد بود، بویژه در خاک های شنی یا زمانی که خاک ها مرطوب می باشند. کشیدن دستی باید تا حد امکان ریشه را برچیند و باید چندین سال تکرار شود تا موفقیت آمیز شود. کشت در جاهایی که امکان پذیر باشد، می تواند کتان وحشی زرد را کنترل کند. کشت باید در اوایل ژوئن آغاز شود، و هر 7 تا 10 روز تکرار شود. ریشه کن کردن جمعیت گیاهی، امکان دارد حداقل به دو سال، با چهار تا پنج کشت در طی سال دوم نیاز داشته باشد. کشت باید همسان و پایدار و کم عمق باشد تا از گسترش ریشه های کتان زرد جلوگیری به عمل بیاید. چیدن برای کنترل کتان وحشی زرد توصیه نمی شود زیرا اندوخته های ریشه ای و بذر های زیر خاک تحت تأثیر واقع نمی شوند. سوزاندن نیز مؤثر نمی باشد زیرا که دمای خاک به حد کافی زیاد نمی شود تا ریشه ها یا بذر های زیر خاک گیاه را از بین ببرد. سوزاندن ممکن است تولید ساقه های رویشی برانگیزد و همچنین ممکن است رقابت پذیری کتان وحشی زرد را با برچیدن گونه های مرغوب بومی، افزایش دهد. تحقیقات بیشتری نیاز است تا اثرات سوختگی های تعیین شده را برای کنترل کتان وحشی زرد، شناسایی و تعیین کنیم.

شیمیایی – تأثیرپذیری علف کش ها روی کتان وحشی زرد خیلی متغیر است. کتان وحشی زرد، به 2,4-D, MCPA, 1,4-DB, MCPB یا مکروپروپ گلایفوسیت، آمیترول، دیکوات، مقاوم می باشد و پیکلورامکان برای درمان خال مورد استفاده قرار می گیرد. در مراتع و زمین های ناحیه ای، پیکلورام برای کنترل کتان وحشی زرد مورد استفاده قرار گرفته شده است، اما اینطور تشخیص داده شده است که در برخی اماکن بی اثر می باشد. عملیات پی در پی علف کش به میزان بالا، برای کاهش موفق هجوم، ضروری می باشد.

بیولوژیکی – چندین عامل کنترل بیولوژیکی برای اسفاده بر علیه کتان وحشی زرد، موجود می باشد. هر چند، موفقیت این عوامل در این زمانه ناشناخته باقی مانده است. یک پروانه ی برگریز، Calophasia lunula، یک سوسک تغیه کننده از تخمدان، Brachypterolus pulicarius، و دو شپشه ی بذری تغذیه کننده از کپسول، Gymnaetron antirrhini و Gymnaetron netum، در کانادا و ایالات متحده رها شدند. یک شپشه ی سوراخ کننده ی ساقه، Mecinus janthinus، و یک بید یا پروانه ی سوراخ کننده ی ریشه، Eteobalea intermediella نیز رها شدند تا کتان وحشی زرد را در کانادا و ایالات متحده کنترل کنند. این گونه ها هرکدام ممکن است درجه تأثیراتی روی گیاهان منفرد یا روی تولید بذر داشته باشند. تحقیقات ثبت شده راجع به عوامل کنترل بیولوژیکی، محدود است. اخیراً کنترل بیولوژیکی در داکوتای شمالی توصیه نمی شود بخاطر جریب کتان وحشی محدود.

چرای بیش از حد توسط احشام ( گاو و گوسفند ) در بهار، می تواند برقراری کتان زرد را با کاهش گونه های مرغوب، افزایش دهد؛ از اینرو، میزان ذخیره و اندوخته ی مناسبی نیاز هست تا حفظ و برقرار شود.