علائم کمبود منیزیم در درختان میوه ( سیب ، گلابی ، پرتقال ، نارنگی

علائم کمبود منیزیم

منیزیم عنصری پویا و تنها عنصر فلزی در کلروفیل است و در مرکز مولکول ان قرار گرفته است. کمبود منیزیم موجب کاهش مقدار کلروفیل می شود و معلوم است که بدون وجود این ترکیب زندگی گیاه می تواند به شدت مختل شود. علائم کمبود در اواخر فصل نباتات ظاهر می شود. و این علائم ابتدا از برگهای مسن گیاه و معمولا چند ماه پس از رشد جدید در بهار ظاهر می شود و بعدا علائم کمبود در برگهای جوان نیز ممکن است ظاهر شود.  اولین علامت کمبود منیزیم ، ظهور رنگ زرد مایل به سبز به صورت لکه کوچک در اطراف رگبرگ اصلی است که به تدریج بطرف حاشیه ها پیش می رود و تمام برگ را فرا می گیرد و تنها بخشی که سبز باقی می ماند نوک برگ ها و قسمت پایین برگ است به عبارت دیگر  قسمت سبز باقیمانده حالت شکل هشت را دارد. کمبود منیزیم موجب می شود که فاصله بین رگبرگ ها حالت ابلقی و چروکیده پیدا کرده و قبل از بلوغ می ریزندو چنانچه شدید باشد 80 تا 90 درصد برگ های مبتلا ممکن است ریزش نماید. میوه ها کوچک و نارس بوده و بازار پسندی ندارند.

زیاد

 یکی از علائم بارز کمبود منیزیم، کلروز برگهاست  که البته با در نظر گرفتن اینکه منیزیم یکی از عناصر اصلی ترکیب کلروفیل است بعید به نظر نمی آید. این کلروز در نباتات مختلف به صورت گوناگون ظاهر می شود. مثلا در جو به صورت لکه های کوچک کشیده و سفید یا زرد روشن بین رگبرگ ها دیده می شود و اغلب این نقاط مانند خط نقطه چین در طول برگ ظاهر می شوند که بعدا مرده و حالت نکروزی پیش می آورند. در نباتات پهن برگ مانند کلم و چغندرقند، برگ به صورت ابلق به خصوص بین رگبرگ ها در می آید که اغلب رگبرگ ها و حاشیه ای از ان سبز باقی می مانند. این زردی در کلم به رنگ های روشن مانند زرد، نارنجی، قرمز و یا بنفش در می آید و در چغندرقند این لکه ها باعث نکروز بین رگبرگ ها و حاشیه های برگ می شود.  

در درختان میوه خسارت ناشی از کمبود منیزیم ممکن است بسیار زیاد باشد. علامت معمولی آن ایجاد زردی بین رگبرگ هاست که ممکن است از حاشیه  و احیانا ازکنار رگبرگ  اصلی شروع و به تدریج سایر نقاط برگ را نیز بپوشاند. این کلروز بعدا تبدیل به رنگ ارغوانی یا بنفش می شود که پس از چندی نکروز جای آن را می گیرد.

برگ ریزان یکی دیگر از علائم کمبود منیزیم است و این حالت بیشتر در درختان میوه مشاهده می شود. برگ های قسمت پائینی شاخه قبل یا بعد از بروز حالت نکروز شروع به ریختن می کند و به تدریج برگهای جوان نیز خزان می کنند  بطوریکه فقط چند برگ در انتهای هر شاخه باقی می ماند و درختان میوه اغلب قادر به رساندن به میوه خود نخواهند بود.

درختان میوه دانه دار معمولا بیشتر از درختان میوه بدون دانه در معرض کمبود منیزیم قرار می گیرد.

در مرکبات علائم کمبود منیزیم در بهار ظاهر نشده بلکه در اوایل پاییز و هنگام رسیدن میوه ها ظاهر می شود در شرایط کمبود شدید برگ ها کاملا زرد می شوند و در کمبود بسیار شدید برگ ریزان کامل در درخت بروز می نماید که معمولا با خشکیدن شاخه های کوچک نیز همراه است.

علائم کمبود منیزیم در سیب بسیار متغیر است و گاهی از شاخه ها دچار برگ ریزان می شوند و گاهی در تمام درخت ممکن است برگ ریزان روی دهد.

بنا به نظر مولدر، درختان سیب در فصل گرم و خشک و در شرایط کمبود منیزیم، برگ بر اثر افزایش تعرق، نکروز شده و سپس می خشکد ولی اگر درخت دارای میوه کافی باشد از طریق میوه ها کمبود آب جبران می شود و بنابراین کمبود منیزیم صدمه کمتری به درخت وارد می کند.

علائم اصلی برای تشخیص کمبود منیزیم در برخی از محصولات به صورت موردی بیان شده است:

 زیاد بودن منیزیم

بودن منیزیم در درختان میوه ای که در شرایط صحرایی در حال رشد هستند بندرت مشاهده شده است. اما بر اساس تحقیقات گلخانه ای که روی مرکبات انجام شده منیزیم برگ بیش از یک درصد اضافی می باشد و در این شرایط کلروز ناشی از کمبود آهن در گیاه ظاهر می شود و رشد ریشه را متوقف می گردد و تجزیه خاک و گیاه برای تشخیص نهایی زیاد بودن  منیزیم توصیه گردیده است. یکی از دلایل زیاد بودن منیزیم در گیاه احتمالا وجود مقادیر قابل توجه کربنات منیزیم در خاک باشد. برگمن و همکاران (1960) در تحقیقی که در محیط کشت شنی بر روی انگورهای واریته Concord انجام دادند نتیجه گرفتند که میزان منیزیم زیاد رشد انگور را بشدت کاهش داده و این کاهش رشد ناشی از مسمومیت گیاه به دلیل زیاد بود منیزیم است