خواص و دانستنی هایی در مورد گیاه آفتابگردان

محصول آفتابگردان و مدیریت

درحدود 80 درصد از تمام آفتابگردانهای کانادایی از نوع آجیلی هستند که در فروش ابتدایی به عنوان غذای مختصری که موجب ته بندی می شود موجود است یا دانه هایی که مصرف صنعتی دارند . اگرچه یک درصد قابل توجهی از فروش آن بومی هست (آمریکای شمالی ) ،تولیدکننده های کانادایی در حال افزایش فروش خود در اروپا ، خاورمیانه و آسیا هستند.
دانه های روغنی آفتابگردان به عنوان غذای پرنده و گرفتن روغن آفتابگردان که یکی از روغنهای گیاهی با کیفیت بالاست استفاده می شود . فروش دانه های روغنی آفتابگردان به عنوان غذای پرنده بیشتر از مصرف صنعتی است به طوری که دانه های آجیلی کوچکتر نیز به عنوان غذای پرنده استفاده می شود.

تمامی گونه های رشد کرده درManitoba دورگه هستند و براساس آخرین استفاده آنها را می توان به عنوان روغن یا گونه آجیلی تقسیم بندی کرد . بیشتر گونه های آفتابگردان رشد کرده در Manitoba دورگه هستند.

آفتابگردانهای روییده برای روغن بوسیله پوسته سیاه مشخص شده اند و آنها می توانند هیبریدهای کوتاه ، یا گونه های با گرده افشانی باز باشند . در داخل هیبریدهای سنتی سه گروه مختلف آفتابگردان از نظر روغن وجود دارد.

سنتی

نیمه روغنی

هیبریدهای کوتاه

این گروها مطابق با نمودار نمایش روغن خود هستند . گونه هایی با مقدار روغن بالا برای سالهای کمی تحت یک سیستم مرتبط درManitoba  آفتابگردان نیمه روغنی کهNusun  هم نامیده می شود توسعه تقریبی داشته وآن نیز تحت یک سیتم مرتبط روییده است این گونه ها یک نمودار روغنی دارند که حد واسط سنتی و گونه های آفتابگردان با روغن بالاست . تقریباً بیشتر گونه های آفتابگردان معرفی شده و رشد کرده در Manitoba از نوع سنتی روغنی هستند.
گونه های هیبرید کوتاه 6 تا 13روز زودترازگونه های هیبریدسنتی بالغ می شوند.
آفتابگردانها با گرده افشانی باز Sunola نامیده می شوند . گونه های Sunola کوتاهتر هستند و برای بالغ شدن نیاز کمتری به گرما نسبت به آفتابگردانهای مغمولی دارند به طوری که آنها یک مجموعه بیماریزای خیلی خوب ندارند . Sunola در کمربند آفتابگردانهای سنتی Manitoba رشد نمی کند.

گونه های بدون روغن یا آجیلی آفتابگردانها پوسته نازکی دارند و به عنوان غذای انسان فروخته می شود . مزرعه آفتابگردان با کیفیت آن رابطه مستقیم دارد . فقط بزرگترین گونه آجیلی آفتابگردان مصرف انسانی دارد و این گونه تحمل کمی نسبت بهآسیب پرندگان یا حشرات دارد . آفتابگردانهای آجیلی یک مقیاس وزنی 24 lb / مقیاس  در مقایسه با 30 lb /مقیاس برای نوع آفتابگردان است.
 آفتابگردان یک گیاه با برگهای بلند است . معمولاً دارای یک ساقه اصلی و یک سر از میان گیاه می باشد ساقه کرک مانند و گیاه بالغ دارای فیبرهای زیادی است . آفتابگردان به مدت 70 تا 80 روز کامل گل دارند و برای بالغ شدن نیاز به حدود 120 روز دارند . سرهای آفتابگردان نورگرا هستند ، به این معنی که صورت سرهای آنها در صبح رو به شرق و پیرو خورشید به غرب در بعد ازظهر است . درطی شب سرهای آفتابگردان به سمت شرق باز می گردند.

اطلاعات گونه آفتابگردنفصل رشد حدودی تولید آفتابگردان در قسمت مرکزی و بخشهای کوچکی از جنوب غربی و جنوب شرقی Manitoba است . در اضافه شدن حرارت سیستم ریشه زایی آفتابگردان عمیق شده و سبب راست ایستادن گیاه می شود . بیشتر آفتابگردانها آخر سپتامبر و اکتبر درو می شوند . سرمای پاییزی سبب خشک شدن سرهای آفتابگردان می شود . اگر یک بارش برف زود هنگام اتفاق بیافتد آفتابگردانها می توانند هنوز درحالت خرمن بمانند معمولاً بدون هیچگونه کاهشی در کیفیت.

آفتابگردانها در یک بافت متوسط خاک مانند لومی ها ، لومی سیلتی ،لومی سیلتی رسی با یک زهکشی خوب رشد می کنند . مزارع خوب می توانند یک بافت خشن خاک بوسیله ریشه های عمیق آفتابگردان که می تواند در 5 تا 6 پایی آب را به دست آورد و سبب راست ایستادن گیاه می شود آفتابگردانها مقاومت چندانی در مقابل خاکهای شور نشان داده اند ، اما مزارعی که درجه شوری آنها ملایم شده باشد.

انتخاب مزرعه چرخه زراعی

آفتابگردانها درخاکهای لومی ، لومی سیلتی ،لومی سیلتی رسی با زهکشی خوب بهترین رشد دارند . مقاومت در برابر شوری و همچنین سطوحی که شوری آنها ملایم شده باشد دارند . آفتابگردان نسبت به باقیمانده علف کش ها حساسیت دارد . چرخه زراعی زمانی که آفتابگردان رشد می کند بسیار مهم است . آفتابگردانها مثل کامولا ولوبیا بسیار مستعد هستند.
بذرافشانی

دستورات کار

دانه ها می تواند اعمال قارچها و زنگها ی گیاهی کرکدار را با یک قارچ کش کنترل کنند اما هیچ دستورالعملی در برابرپژمرده شدن بذر وجود ندارد.

روزها

بذرافشانی آفتابگردان معمولاً بعد از یکم ماه May آغاز می شوند و بهتر است تا کم ژوئن به پایان برسد . جوانه به نسبت مقاومتر از مرحله چهار برگی هستند . گونه های آجیلی زمان بلوغ طولانی تری نسبت به گونه دانه های روغنی دارند . اگر بذرافشانی تا هفته اول ژوئن به تاخیر افتاد گونه های دانه روغنی بهترین انتخاب است زیرا زمان بلوغ این گونه ها زودتر است.
سرعتها

سرعت بذرافشانی آفتابگردانها به فاصله ردیفها و نوع آفتابگردان بستگی دارد . تعداد آفتابگردان نوع روغنی در رنجی حدودً 16000-20000 گیاه درهرجریب  یا 6/0 گیاه درهر مترمربع است اما آفتابگردانهای نوع سنتی بیش از 18000 گیاه درهرجریب یا 4/0 گیاه درهر مترمربع است . سرعتهای جوانه زنی هر دو گونه سنتی و روغنی زمانی که جوانه زنی کم و تعداد علفهای هرز توسط عملیات کلوخ شکنی کنترل شود تعدیل می شود.

عمق

آفتابگردانها به محلی مرطوب نیاز دارند اما از سه اینچ عمیق تر نباشد . بهترین عمق 1 و5/1 تا 2 اینچ است . تجهیزات جوانه زنی بالای سطح خاک و در بستری مرطوب قرار می گیرند.
کود

عمومی

آزمایش از خاک شما توصیه هایی برای مقادیر کود برای شما خواهد داشت . فسفات و پتاسیم در باند کناری ردیف آفتابگردانها ، همراه با مقداری یا همه ازت اضافه می شوند . ازت اغلب در نوار بین ردیفهای گیاهی قرار دارد . اگر بررسی خاک امکانپذیر نباشد یک توصیه عمومی به شرح زیر است :
ازت( N ) : بین 0 – 30 جریب / lb N در زمین نکاشته یا بنشن کاشته ، 30-55 جریب/ lb برای چمن زار و 55-90 جریب /lb برای کاه وکلش ، علائم ابتدایی کمبود نیتروژن کاهش رشد وchlorosis  عمومی است که برگهای پایینتر درجه بیشتری از chlorosis را نسبت به برگهای بالایی نشان می دهند.

فسفات ( P2O5 ) : استعمال فسفات 30-40 جریب/lb است . علائم ابتدایی کمبود فسفات کاهش رشد و بافتهای مرده خاکستری برگهای پایینی گیاه است.

پتاسیم  ( K2O): در بافت شنی یا خاکهای آلی ، استعمال پتاسیم در رنج 15 -30 جریب/ lb پتاس در یک نوار جانبی یا 30 -60 جریب/ lbتوزیع می شود . علائم ابتدایی کمبود پتاسیم  زردی ، با لکه های بزرگ روی برگهای پیرتر.

سولفور( S ) : استعمال سولفات سولفور 20 جریب /lb در خاک با زهکشی خوب است . کمبود سولفور ممکن است در بسیاری از خاکها و درهر منطقه ای اتفاق بیافتد . یک آزمایش از خاک میزان دسترسی به سولفور را مشخص می کند . علائم ابتدایی کمبود سولفوریک chlorosis عمومی گیاه است که برگهای جوان زرد شدن بیشتری را نسبت به برگهای پیرتر نشان می دهند.
توصیه های حاصل از آزمایش خاکتوصیه های کوددهی بر پایه آزمایشات خاک توسعه یافته است و توسط سازمان غذا و کشاورزی Manitoba استفاده می شود.

جوانه زنی دانه های آفتابگردان به مکان کوددهی حساس است . زمانی که آفتابگردانها در حال جوانه زنی هستند با تجهیزات ردیفی ، تمام فسفات و پتاس به عمق 2 اینچ و در نوارهای کناری قرار می گیرند . مقداری یا تمام ازت نیز ممکن است در نوار کناری قرار بگیرد . مجموع مقدار مواد کود در نوار جانبی از 300 مترمربع/lb تجاوز نمی کند . وقتی آفتابگردانها در مرحله جوانه در 12-14 اینچ فاصله ردیفها بیش از 25 مترمربع/ lbفسفات در سمت چپ محصول ریخته می شود . اگر تمامی فسفات با همراه دانه ریخته شود ، مقدار فسفات در 12 اینچی نباید از 15 مترمربع/lb تجاوز کند . برای 18 اینچ فاصله ردیفها 10مترمربع/lb و برای 24 اینچ فاصله ردیفها 5 مترمربع/lb . ازت نیاز به نوار جانبی ندارد بلکه به همراه دانه در خاک قرار می گیرد.
تحلیل بافت گیاهتحلیل بافت گیاه یک وسیله مهم برای اندازه گیری میزان مواد مغذی گیاهان زراعی است تحلیل بافت گیاهی طبق معیارها در آزمایشگاه ایالتی کشاورزی Manitoba انجام می گیرد . این ها سطوحی هستند که برای جمع آوری 1-3 برگ بیشتر انتخاب می شوند.
ملاحظات ویژه :آفتابگردانها دارای ریشه های شیرابه داری هستند که می توانند نیاز آبی و غذایی خود را تا عمق پنج وشش پایی فراهم کنند این ذخیره آب ومواد غذایی دربیشتر گیاهان یکساله قابل دسترس نیست و این مسئله  ازآفتابگردان را یک غله متناوب خوب می سازد.
آفتابگردانها در محل کود بذر خود نسبت به آسیب و صدمه بسیار حساس هستند . بهترین راه دور کردن آسیب از بذر که به دست آمده توسط قرار دادن کود در یک نوار 2 اینچ پایین تر و کنار بذر عملی است و باقیمانده کود در یکی از راه های زیر استفاده می شود :
از هم گسیختن ترکیب قبلی بذر

کناره پوشانی در زراعت

نواربندی پاییز یا بهار

علف های هرز

 درآفتابگردانها ، علفهای هرز را می توان بوسیله استفاده از یک پیش علف کش کنترل کرد ، تسطیح زمین قبل از زراعت ، وجین کردن زمانی که گیاه پنج یا شش برگی است و انتقال علف کشها به نقاط مختلف ، علفهای هرز باید درهمان 4 هفته نخست زراعت برطرف شوند.
حشرات

بسیاری از حشرات می توانند محصولات آفتابگردان را کاهش دهند ، به طوری که فقط 4 نوع حشره هستند که به اندازه کافی خسارات اقتصادی به آفتابگردانها می رسانند :
· پروانه رنگی ماده

· لارو کرم

· سوسک آفتابگردان

· مگس آفتابگردان

· شپشک بذر آفتابگردان

· خرمگس آفتابگردان

· شپک های ساقه آفتابگردان

· کرم جوانه آفتابگردان

بیماریها

· کپک کرکی

· فوما

· زنگها

· اسکلروتینا

· پژمردگی ورتیکولوم

خشک کردن

خشک کردن شیمیایی برای خشک کردن تخم آفتابگردان به کار می رود خشک کردن قبل از سرمای کشنده موثر خواهد بود اما این عمل نباید قبل از اینکه پشت آفتابگردان زرد شده و طبق آفتابگردان قهوه های و خشک باشد انجام گردد . دراین حالت می توان گفت که به طور فیزیکی تخم رسیده  و رطوبت تخم ها 20 – 50 درصد است.

کمباین کردن

آفتابگردان را موقعی می توان برداشت کرد که رطوبت آن به 20 درصد رسیده باشد آفتابگردان را به راحتی می توان خرد کرد به شرط آنکه سرآنها خشک شده باشد بنابراین سرعت کمباین بایستی آرام باشد سرعت درجه سیلندر از 300 تا 500 دور در دقیقه باشد به کار بردن آرامترین سرعت سیلندر موجب خواهد شد که خسارات کمتری به تخم ها وارد آید . با ابزار فرو رفته ای  که ( درجلو یک اینچ و درعقب 4/3 اینچ ) کاملاً باز است  می توان شکسته شدن تخم ها را به حداقل رسانید . به کار بردن آرامترین سرعت سیلندر و گشادترین سوراخ نتیجه کمترین خسارات به تخم ها خواهد بود.

درو کردن

تنظیم وقت : آخرین برداشت تخم آفتابگردان تقریباً در پاییز است زیرا سرمای پاییزی سبب خشک شدن محصول می گردد. زمان رسیدن آفتابگردان و برداشت آن باید در حداقل زمان ممکن برای جلوگیری از خسارت وارده توسط پرندگان انجام شود تا خسارات به حداقل برسد.
 ابزار درو کردن : کمباین هایی که مناسب هستند جهت برداشت دانه های ریز ، برای  برداشت آفتابگردانها هم کافی هستند. یک سرزن ضمیمه نیاز است تا افت خرد شدن دانه ها کم شود وبرداشت موثر باشد.

دو نوع ابزار وجود دارد

 سرانداز بشقابی ، که روی بخش سرزن مستقیم نصب شده و برای هردو کشت خطی و بذر جامد مناسب است.

 سراندازتمام سرشاخه زن ، که فقط برای کشت خطی مناسب است.

ذخیره سازیبذر آفتابگردان محل مناسبی برای ذخیره میزان 5/9 درصد یا کمتر رطوبت است. دانه هایی که محتوی 10 تا 12 درصد رطوبت هستند را می توان در انبارکهایی با هوادهی ذخیره کرد . هر دانه حاوی دارای بیش از 12 درصد رطوبت نیاز به خشک کردن دارد . دانه های آفتابگردان روغنی را می توان در دمای 71 -140 درجه سانتیگراد خشک کرد . اما گونه های آجیلی ممکن است دراین دما دچار سوختگی یا  چروک خوردگی شوند . دانه های آفتابگردان باید قبل از انبار کردن خنک شوند ، حتی دانه های با 5/8 درصد رطوبت  اگر در گرما انبار شوند احتمال فساد دارند.

کیفیت

درجه استانداردهای مشابه ای توسط کمیسیون حبوبات کانادا بنا نهاده شد که برای هردوگونه آجیلی و روغنی  کاربرد دارد . هرچند استانداردهای آجیلی بسیار بالاتر از نوع روغنی در نظر گرفته شده است . آفتابگردان آجیلی معمولاً10 درصد رطوبت ، کمتر از 1 درصد sclerotia  ، کمتر از 1 درصد تیرگی حاصل از  سوختگی.

بازار و تجارت جهانیبزرگترین صادرات تجاری شامل ایالت متحده آمریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی است . نوع روغنی آفتابگردان که در Monitoba می روید یا برای روغن گیری و یا جهت خوراک پرندگان خانگی به کار می رود . در Monitoba لوازم و ابزار خرد ( له)  کردن موجود نمی باشد بدین گونه هر تولید دانه روغنی آفتابگردان یا در Monitoba جهت خوراک پرندگان به کار می رود و یا به طور خام به ایالت متحده جهت خرد کردن صادر میگردد . به هرحال ساخت آفتابگردان به طور بومی متعلق به Monitoba است و در همانجا دانه ها براساس اندازه دسته بندی و ذخیره می شوند . دانه های بزرگ نوعی پاداش محصول تولید هستند. نوع مخلوط آفتابگر آفتابگردان یا مصرف خانگی داشته و یا فروش جهانی دارد.