خاک مناسب کاکتوس

خاک مناسب کاکتوس   proper soil cactus

          یکی ازعوامل مهم در پرورش کاکتوس cactus  و ساکولنت ها  succulents استفاده از خاک مناسب می باشد . چون چهار عنصر  آب ، هوا ، نور و دما تاثیر مستقیمی درترکیب خاک کاکتوس و ساکولنت ها دارند در دنیا هنوز دستور خیلی استانداردی برای این امروجود ندارد و بیشتر دستورهای تهیه خاک بر اساس تجربه های منطقه ایی توصیه شده است . بطور کلی این گیاهان در ترکیبات مختلفی ازخاک می توانند زندگی کنند که باید دارای خلل و فرج و پر متفذ باشد تا اب به راحتی از ان خارج شود و سریعا خاک خشک شود.و گیاه امکان تنفس aeration پیدا کند. همواره برای کاکتوس ها از خاکی سنگ ریزه ای استفاده کنید . برای خاک کاکتوس ترکیب های مختلفی توصیه می شود . که بر همین اساس ماسه یکی از عوامل اصلی ترکیبات خاک آنها است .

          بسیاری از دوستان با ارائه دستورات پیچیده در ترکیبات خاک علاقمندان مبتدی به پرورش کاکتوس و ساکولنت ها را نگران می کنند که مبادا کندی رشد گیاه شان بعلت استفاده نکردن همان مورد در خاک می باشد . ما  برای رفع این دلهره ها سعی می کنیم ابتدا یک دستور کلی قابل استفاده در ترکیبات خاک ارائه دهیم سپس همه موادی را که در ترکیبات خاک می تواند مورد استفاده قرار بگیرد را شرح خواهیم داد .

دستور کلی

برای مناطق مرطوب         ماسه 5/1 پیمانه + خاک 5/0 پیمانه + کود 5/0 پیمانه

برای مناطق خشک           ماسه 5/1 پیمانه + خاک 1 پیمانه + کود 5/0 پیمانه

همانطور که درترکیبات بالا مشاهده می کنید با خشک شدن هوا ، خاک درصد بیشتری از ترکیب را شامل می شود  یعنی خیلی ساده هرچه هوا مرطوب باشد در صد خاک آن کمتر برای تخلیه مناسب آب و هر چه هوا خشک تر باشد در صد خاک را بیشتر می کنیم تا ترکیب ، ذخیره آب بیشتری داشته باشد چون خاک با ایجاد چسبندگی خروج آب را می تواند کنترل کند .

مواد قابل استفاده در خاک کاکتوس

1 : شن ماسه 04  ( ماسه ایی که ذرات در آن از یک تا چهارمیلمترمخلوط با شد )

توجه : این نوع ماسه یا کمی درشت تر ( 06 ) در اکثر ساختمانهای در حال ساخت یافت می شود . ذرات درشت آن را می توانید برای قرار دادن در زیر گلدان استفاده کنید و در ضمن توجه داشته باشید ماسه بادی ( ماسه خیلی ریز ) مخلوط با آن باشد و برای آزمایش می توانید آنرا خیس کنید اگر بعد از خشک شدن بهم نچسبید آن مناسب است .

2 : خاک ( بطور کلی 20 سانت از خاک پوسته زمین که کاملا آفتاب خورده باشد حاصل خیز می باشد  )

توجه :  در ترکیبات خاک کاکتوس می توان از خاک آفتاب خورده مزرعه ، خاک باغچه ، خاک پیت ماس و یا خاک بسته بندی بصورت تکی و یا مخلوطی از چند نوع شان بهمراه ماسه استفاده کرد ضمنا خاک هایی که از گود برداری پی ساختمان ها بیرون آورده می شوند ارزش غذایی ندارند .

3 : کود ( کود های حیوانی ، کود های شمیایی )  

توجه : کودهای حیوانی کهنه و پوسیده مناسب تر هستند مخصوصا برای کسانیکه  گیاهان شان را در فضای باز نگهداری میکنند یا در زمین کاشته اند.

توجه : استفاده از کود شمیایی در ترکیبات خاص نیاز به تخصص دارد و باید با احتیاط صورت گیرد و البته فرمول های خاص خودش را دارد که می توانید به بخش کود مناسب در وبلاگ مراجه کنید . 

4 : خاک برگ ( از برگ گیاهان بدست می آید )  

5 : خاک باغچه ( خاک درون باغچه ها )

6 : خاک رس  clay( خاکی قرمز رنگ که در مکانهای آبرفتی یا پشت سدها یافت می شود )

7 : خاک پیت Peat Soil ( خاک سیاه رنگی که از نوعی خزه (خزه اسفاگنوم Sphagnum Sp  ) درست می شود و در جنگلها ی شمال ایران یافت می شود )

8 : کمپوست composted ( نوعی خاک که اززباله های گیاهان و حیوانات درست می شود )

9 : پرلیت ( پرلیت از نوعی سنگ آتشفشانی درست می شود که جای گزین مناسبی برای شن و ماسه درشت می بلشد زیرا استریل بوده وا هوا را بهتر جریان می دهد اما در مناطقی که باد می وزد بعلت وزن بسیار مشکلاتی بهمراه دارد )

10 : تورب خزه  ( گیاهی که به بدنه درختان در جنگلها می چسبد )

11 : پوست برنج ( پوسته جدا شده برنج بعد استحصال آن )

12 : خرده سفال ( تکه خرد شده گلدان های سفالی و آجر )

13 : پودر استخوان ( پودر که از خشک شدن و آسیاب کردن استخوان بدست می آید و بعنوان غذای دام مصارف زیادی دارد )

14 : خاکستر ذغال ( برای ضد عفونی کردن خاک بکار می رود )

15 : تفاله چای ( برای ضد عفونی کردن به خاک استفاده می شود )

16 : مواد شیمیایی ( جهت ضد عفونی خاک بکار می رود )

17 : خاک گلدان ( خاک های بسته بندی موجود در بازار)

توجه : بعد از ترکیب خاک مورد نظر بهتر است ضد عفونی شود که در همین صفحه مطا لعه بفرما ئید .

فرمول های ترکیب خاک

توجه : از دوستان تقاضا می شود در صورت استفاده از فرمول های زیر نتیجه را در بخش نظرات بنویسید تا بنام خودتان در وبلاگ قرار گیرد .

برای آماده سازی خاک بعد از تهیه مواد اولیه ابتدا یک ظرف را بعنوان پیمانه انتخاب کنید ، میتوانید از یک گلدان متوسط برای این کار استفاده کنید سپس اقدام به ترکیب خاک طبق یکی از فرمول های زیر کنید .

شماره 1 : یک فرمول بسیار ساده برای مناطق پر باران

ماسه 2 پیمانه + خاک مزرعه 1 پیمانه + کود حیوانی 1 پیمانه + تفاله چای مقداری

شماره 2 : یک فرمول بسیار ساده برای مناطق خشک تر

ماسه 5/1 پیمانه + خاک مزرعه 5/0 پیمانه + خاک رس 5/0 پیمانه + تفاله چای

شماره 3 : این سه فرمول در چند کتاب پیشنهاد شده

الف : خاک باغچه 1 پیمانه + شن ماسه 1 پیمانه + کمپوست 1 پیمانه

ب : خاک باغچه 1 پیمانه + شن ماسه 1 پیمانه + خاک رس 5/0 پیمانه

پ : شن ماسه 1 پیمانه + شن ماسه 1 پیمانه + خاک پیت 1 پیمانه

شماره 4 : این دستور از یک سایت خارجی ترجمه شده

خاک گلدان 2 پیمانه + شن ماسه 2 پیمانه + خاک پیت 5/0 پیمانه + پودر استخوان مقداری

شماره 5 :  این دستور از یک سایت خارجی ترجمه شده

ماسه 1 پیمانه + خاک گلدان 1 بخش + پرلیت 5/0 پیمانه سپس 1 قاشق غذا خوری کود سوپر فسفات در یک گالن آب ( حدود 4 لیتر ) حل کرده وروی آن آب پاشی کنید .

شماره 6 : این دستور مناسب هوای معتدل می باشد

کمپوست 2 پیمانه + ماسه 2 پیمانه + خاک رس 1 پیمانه

شماره 7 : این دستور از یک سایت خارجی ترجمه شده

ماسه 1 پیمانه + خاک ترب خزه 1 پیمانه + مخلوط یک فنجان پودر استخوان با 7 کیلو ازاین خاک

شماره 8 : چند دستور که در یک سایت تخصصی خاک کاکتوس عرضه شده

الف ) ماسه 2 پیمانه + خاک باغچه 1 پیمانه + خاک برگ بارور شده با آهک 1 پیمانه + پرلیت 3 پیمانه

ب ) ماسه 2 پیمانه + خاک پیت 1 پیمانه + خاک برگ بارور شده با آهک 1 پیمانه + خاک باغچه 4 پیمانه + پرلیت 5 پیمانه

ت ) ماسه یا پرلیت 1 پیمانه + خاک مخلوط با کود 1 پیمانه

ث ) ماسه 2 پیمانه + خاک پیت بارور شده با آهک 1 پیمانه + خاک پیت معمولی 1 پیمانه + پرلیت 1 پیمانه

شماره 9 : این دستور توسط التون رابرتز یکی از معروف ترین پرورش دهندگان کاکتوس در دنیا ارائه شده

30٪ کمپوست + 30٪ شن و ماسه + 15 درصد خاک پیت +  10٪ پرلیت + 15٪ کود

شماره 10 : این دستورتوسط یک دانشکده تحقیقاتی ارائه شده

ماسه 1 پیمانه + کمپوست 1 پیمانه + خاک تورب خزه 1 پیمانه + پرلیت 2 پیمانه + هر متر مکعب از مخلوط 5 قاشق غذا خوری آهک ، 2 قاشق غذاخوری گچ ، 3 قاشق غذا خوری سوپر فسفات ، 1 قاشق غذا خوری نیترات پتاسیم ، 5/0 قاشق غذا خوری سولفات پتاسیم

این دستور توسط محمود از فلاور جان ارائه شده :

شن ماسه ریز و درشت ۲ پیمانه + کوکوپیت ۱ پیمانه + پرلیت ۱ پیمانه + خاک برگ ۱ پیمانه +

کود دامی ۵ / ۰ پیمانه + پیت ماس ذغال جهت ته گلدان + مقداری ریگ جهت ته گلدان

توجه : برای اینکه کوکو پیت از هم باز شود باید خیس شود و بهتر است برای آب هوای ایران  مستقیما از خاک رس استفاده نشود .      

خاک مناسب جهت چند نوع کاکتوس خاص

          حال که با کلیات ترکیبات خاک کاکتوس آشنا شدید به معرفی خاک های مورد علاقه چند نوع خاص از این گیاهان می پردازیم ( ترکیبات بصورت درصد نوشته شده تا علاقمندان با در نظر گرفتن منطقه و محیط زندگی خود به تنظیم آن بپرذازند )

کاکتوس هایی که  نیاز به زهکشی خوب با خشک شدن سریع آب دارند شامل انواع

 Ariocarpus، Astrophytum، Aztekium، Echinocactus، Lophophora، Obregonia، Turbinicarpus

30-60٪ ماسه + 10-30٪ پرلیت + 10-20٪ خاک گلدان + 5٪ کود (اختیاری)

کاکتوس هایی که تحمل آب بیشتری دارند شامل انواع

Echinopsiscereus، Harrisia، Myrtillocactus، Neobuxbaumia، انجیر هندی، Polaskia، Rebutia، Stenocereus، Trichocereus

20-40٪ ماسه + 10-20٪ پرلیت + 30-50٪ خاک گلدان +  5٪ کود (اختیاری)

کاکتوس هایی که که تحمل گرمای زیاد و حتی خاک مرطوب و غنی را دارند شامل انواع

Acanthocereus، Hylocereus، Pereskia، Pereskiopsis، Rhipsalis، Selenicereus

10٪ ماسه + 70 ٪ خاک پیت + 10-20٪ کمپوست + 5-10 درصد کود

توصیه : به همه علاقمندان توصیه میشود در صورتی که خودشان خاک را مخلوط و آماده می کنند آنرا ضد عفونی کنند که در همین صفحه توضیح داده شده

دستورالعمل فنی کاشت نهال

عنوان : دستورالعمل فنی کاشت نهال

مولف : دکتر علی دادار

توضیحات :             

دستورالعمل فنی کاشت نهال
1- شخم زمین:با استفاده از گاوآهنهای قلمی یا دکمپکتور زمین باید به عمق120 تا130 سانتیمتر بصورت دو شخم عمود بر هم نرم وآماده گردد.
2- تهیه نقشه: برای کاشت درختان میوه روشهای مختلفی از جمله مربعی، مستطیلی، مثلثی و داربستی وجود دارد روشهای مستطیلی و مثلثی از دیگر روش ها بهتر است چون در این دو روش درختان از نور گیری بهتری برخوردار بوده و کمترین سایه اندازی را بر روی هم خواهند داشت . از کاشتن درختان به روش مربع در مناطق سردسیر باید خوداری گردد زیرا این روش مخصوص مناطق گرمسیری است در این روش درختان در صبح و بعد ظهر بر روی هم سایه اندازی دارند و عملکرد به شدت پائین می آید .
3- حفر گودال: ابعاد گودال بسته به حاصلخیزی، جنس خاک و نوع درخت متغیر است. در صورت مساعد بودن شرایط خاک بهتر است ابعاد گودال به طول 50 سانتیمتر ، عرض50 سانتیمتر و عمق 50 سانتیمتر باشد. در اراضی دارای خاک ضعیف و سنگلاخی ابعاد گودال به طول 100سانتیمتر، عرض 80 سانتیمتر و عمق 150 سانتیمتر در نظر گرفته می شود. با این روش کشت، درختان در مدت یک سال به اندازه دو تا سه سال رشد می کنند و در دراز مدت هیچ مشکلی برای رشد و نمو درخت بوجود نمی آید.درموقع حفر گودال، خاک سطح الارض(قسمت بالا) در سمت راست و خاک پائین در سمت چپ گودال ریخته شود. در زمان کاشت نهال خاک سطح الارض (که قویتر و حاصلخیزتر است) را با کود دامی پوسیده مخلوط نموده، و اطراف نهال با آن پر خواهد شد
4- خاک مناسب: بطور کلی اکثر درختان میوه طالب خاکهای سبک (شنی لومی) با اسیدیته 7-6می باشند. در صورت نامساعد بودن خاک، با انتخاب پایه مناسب می توان مشکل را برطرف نمود. از کاشت درختان هلو در خاکهای سنگین باید خودرای شود. چون پس از مدتی برگهای هلو کوچک و زرد رنگ شده ودر نهایت شروع به ریزش می نمایند. خاک های سنگین مناسب درختان آلو و گلابی است. در خاکهای آهکی و شنی و سنگلاخی نیز درختان گیلاس، گردو و زردآلو.بهترین عملکرد را دارند.

5- انتخاب نوع درخت ورقم مناسب آن: از کاشت درختان گردو ،زردآلو، سیب، گلابی(دیررس)،هلوهای زودرس (اسپرینگ تایم یا 60روزه و زعفرانی اول رس )و آلو(بخارا یا درگزی )در دشت خوداری گردد، چون در اکثر سال ها دچار سرمازدگی بهاره می شوند. برای کاشت درختان میوه بهتر است حداقل از دو تا سه رقم سازگار در منطقه استفاده گردد تا گرده افشانی به بهترین نحو صورت گیرد و ریسک تولید محصول کاهش یابد.

6- تهیه و حمل نهال: بهتر است از خزانه های مورد تائید کمیته نهال استان نهال دارای اتیکت تهیه گردد و بصورت شکلات پیچ تا محل مورد نظر انتقال یابد و بلافاصله کشت گردد. در غیر این صورت روی ریشه ها را بپوشانیده تا ریشه های مویی خشک نشوند.

7- آرایش ریشه و ضدعفونی نهال: پس از حذف ریشه های زخمی و شکسته، با استفاده از 50لیتر آب، 7 کیلوگرم کود دامی تازه و 300 گرم سم قارچ کش میتوان معجونی آماده کرده و ریشه ها نهال را با آن ضدعفونی نمود .
8- سر برداری نهال: بدون استثنا در موقع کاشت نهال باید سر برداری صورت گیرد تا تعادل قسمت هوایی و زمینی برقرار گردد. بستگی به نوع درخت سر برداری متغیر می باشد. بطور کلی برای اکثر درختان همچون سیب،گلابی،به وآلو یک متر و برای هلو و شلیل 80-60سانتیمتر وبرای گردو 120 سانتیمترسربرداری مناسب است. با توجه به خالی بودن ساقه گردو جهت جلوگیری از نفوذ آب به داخل ساقه محل برش باید با چسب پیوند پوشانیده شود .
9- جهت و ارتفاع کاشت نهال: برای گیرایی بیشتر،تولیدکنندگان نهال پیوند را در سمت شمال می زنند، لذا هنگام کاشت نهال باید پیوندک در سمت شمال قرار گیرد. در غیر این صورت 7-5 سال بعد،از تنه درخت صمغ خارج شده و باعث خشک شدن آن می شود.همچنین موقع کاشت نهال پیوندک باید20-10 سانتیمتر بالاتر از سطح خاک باشد تا خفه نشود.
10- آبیاری:لازم است بلافاصله پس از کاشت نهال، آبیاری دقیق انجام گیرد. در صورت نبودن آب، با پا خاک اطراف نهال را فشرده تا هوای اطراف ریشه هاخارج شود و از خشک شدن نهال جلوگیری گردد.

انواع پیوند در درختان

 

پیوند از نظر فیزیولوژیکی و بیولوژیپیوند زدن که در حقیقت عبارت از زخم کردن و قطع مقدار زیادی از شاخ و برگ گیاه و بعداً مجبور کردن دو نبات مختلف به زندگانی با یکدیگر است، تغییرات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی مخصوصی در گیاه پیوندی جدید به وجود می آورد.

جوش خوردن پیوندک و پایه

برای اینکه فسمت های مختلف دو گیاه بتواند با یکدیگر زندگانی کرده و تولید نهال جدید کند و بهره کافی دهد باید اتصال این دو قسمت با یکدیگر کامل باشد یعنی باهم جوش خورده یکی شود.این موضوع ممکن نیست مگر آنکه پایه و پیوندک با یکدیگر نمو نموده و سلولهای محل اتصال با یکدیگر شروع به فعالیت کرده نسج جوانی به وجود آورد.برای حصول این مقصود، باید دو طبقه مولده پایه و پیوندک با یکدیگر منطبق شده به یکدیگر بچسبند یعنی هیچ قسم مانع از مایع یا جامد و یا بخار بین آنها قرار نگیرد.

در نباتات علفی تقریباً تمام سلولهای پایه و پیوندک نمو کرده یک نوع سنجش پارانشیمی تولید می کند که فضای بین پایه و پیوندک را پر می نماید.در نباتات خشبی این عمل تقریباً فقط بوسیله سلولهای طبقه مولده انجام می گیرد.پس از آنکه فضای بین پایه و پیوند به وسیله این نسج پر شد یک طبقه از سلولهای آن تبدیل به طبقه مولده شده و شبیه پلی رابط بین طبقه مولده پایه و این طبقه در پیوندک می شود که من بعد مانند کامبیوم معمولی درخت در داخل تولید آوندهای چوبی نموده و در خارج تشکیل آوندهای آبکشی می دهدو بدین ترتیب اتصال و یکسره شدن آوندها از پایه به پیوند عملی می شود.

در نباتات دو لپه اگر مانع تجانس پایه و پیوندک در بین نباشد جوش خوردن دو قسمت درخت پیوندی حتمی است ولی در نباتات یک لپه این امر غیر ممکن است و اگر هم پایه با پیوندک جوش بخورد دوام آن حداکثر یک سال خواهد بود.( بنا بر تجربیات شوبرت در کتاب مولیش) علت عدم موفقیت درپیوند کردن نباتات یک لپه مانند درخت خرما ، فقدان ساختمان ثانوی و عدم وجود طبقه مولده متصل به هم می باشد.

قرابت پیوندک با پایه

جوش خوردن پایه و پیوندک تابع دقت در عمل قرار دادن پیوندک روی پایه می باشد ، یعنی دو طبقه مولده باید حتماً با یکدیگر تماس حاصل کنند ولی برای منظور مورد بحث یعنی جوش خوردن دو قسمت با یکدیگر این شرط کافی نیست زیرا علاوه بر لزوم تطبیق دو طبقه مولده طبیعت دو گیاه مورد عمل نیز باید با یکدیگر وفق دهد و یا به عبارت دیگر تجانس و قرابتی نیز بین انها برقرار باشد.تا عمر درخت پیوندی زیاد شده و بهره کافی دهد.در پاره ای از نباتات مشاهده می شود که دو نوع گیاه مختلف مانند درخت گلابی و درخت به کاملاً با یکدیگر جوش خورده تولید درختی پر بهره و نسبتاً قوی می نماید.در بعضی از درختان دیگر حتی افراد یک جنس را که ژانر می نامند نمی توان با یکدیگر پیوند نمود مثلاً سیب و گلابی که هر دو از یک جنس ولی جور مختلف می باشند اغلب با یکدیگر جوش نمی خورند و اگر هم اتفاقاً پایه .و پیوندک با یکدیگر جوش خورد عمر درخت پیوندی خیلی کوتاه می باشد و از نظر اقتصادی کم بهره خواهد بود.این قرابت و تجانس که امری است طبیعی گاهی به اندازه کار پیوند زدن را مشک می کند که پاره ای از درخت های سیب را نمی توان با یکدیگر پیوند نمود.مثلاً درخت سیبی که دارای چوب نرم است و درخت سیبی که چوب آن سخت می باشد با یکدیگر قابل پیوند نیست.

موضوع تجانس بین پایه و پیوند که از مسائل مهم پیوند زدن و یکی از شرایط لازم موفقیت در عمل پیوند می باشد کاملاً تجربی است .یعنی فقط عمل و ازمایش نشان می دهد که چه نوع گیاهی یانبات دیگر قابل پیوند کردن است.

در قاعده عمومی و بطور کلی می توان گفت که گونه های مختلف یک جنس با یکدیگر قابل پیوند کردن می باشد.موفقیت در پیوند دو جنس مختلف مشکل و به طور استثناء حاصل می شود ودر چنین مواقع درخت پیوندی ضعیف و یا کم عمر است و پیوند افراد و خانواده مختلف با یکدیگر غیر ممکن است.

اثر متقابل پیوندک و پایه روی یکدیگر و نتایج آن

عده ای از دانشمندان ( من جمله مولیش) معتقد هستند که پایه و پیوندک در یکدیگر تاثیر ندارند زیرا هیچ یک از تغییرات حاصله ارثی نیست و با بذر قابل تکثیر و تولید مجدد نمی باشد.دسته ای دیگر مانند دانیل و بوف عقیده دارند که تاثیر متقابل دو قسمتی که با یکدیگر زندگانی می کنند زیاد است و این تغییرات ارثی می باشد و حتی ممکن است منجر به ایجاد گونه جدیدی بشود مانند بذری که از پیوند کلم معمولی روی ریشه شلغم به دست می آید.

1- در پاره ای از درختان رنگ میوه و یا رنگ برگ و گل در اثر انتخاب پیوند مناسب تغییر می کند مثلاً اگر یک گوجه فرنگی را که دارای برگهای قرمز رنگ است روی گوجه آمریکایی پیوند کنند رنگ برگ آن تیره تر می شود تا آنکه همان گونه را روی گوجه معمولی پیوند بزنند.

2- نتیجه دیگر اثر متقابل پایه و پیوندک مقاومت بیشتر درخت پیوندی به بیماریها و سرمای زیاد می باشد.

3- یکی دیگر از تاثیرات پیوند کردن درختی کم شدن عمر بعضی از درختان پیوندی است.هر گاه پسته معمولی را روی درختی از گونه خود و یا از گونه آتلانتیکا پیوند کنند درخت پیوندی در حدود دویست سال عمر می کند ولی درخت پسته ای که در آن پیوندک پسته معمولی و پایه درخت بنه با چاتلانقوش باشد بیش از 60 یال عمر نمی کند

فواید پیوند

در گیاهانی که نمی توان آنها را با قلمه و یا پا جوش ازدیاد نمود برای حفظ مشخصات خارجی و داخلی یعنی ژنتیکی پایه مادری از پیوند استفاده می نماید به عبارت دیگر پیوند کردن تغییری در خواص ظاهری و یا باطنی پیوندک نمی دهد.

2- درختان کهن که به علتی قسمت هوایی ان از بین رفته و یا فرسوده شده باشد ولی ریشه آن قوی و فعال است می توان ان درخت را به وسیله پیوند جوان کرد و این عمل را نسبت به نوع درخت تا حداکثر 5 مرتبه تکرار نمود.

3- در درختان ضعیف که مقدار ریشه در آنها کم بوده و یا طبیعاتاً قادر به جذب شیره خام به اندازه کافی نمی باشند با پیوند کردن شاخه ریشه داری به تنه ان جبران کمبود شیره خام را نموده قسمت هوایی چنین درختی قوی می گردد.این کاملاً کاملا شبیه به تزریق خون در بدن بیماری است که مقدار زیادی از خون خود را از دست داده باشد با این تفاوت که نزد انسان پس از یک یا چند مرتبه تزریق کمبود خون تامین شده و تکرار عمل لازم نیست ولی در درختان این تزریق شیره خام اضافی باید همیشگی باشد و به این جهت است که با پیوند کردن پایه ریشه داری که در نزدیکی درخت مورد عمل کاشته شده برای همیشه منبع شیره خامی در دسترس آن قرار می دهند.

4- اغلب اتفاق می افتد که در زمستان جانوران جونده مانند خرگوش به باغ آمده پوست درختان را می جوند و از این را ه اغلب باعث خشک شدن درخت می گردند.برای نجات درخت از مرگ حتمی کافی است دو سر شاخه جوان را در بالا و زیر خم حاصله از دندان جانور به طوری که بعداً شرح خواهیم داد پیوند کنند.

پس از دو یا سه سال شاخه های جوان پیوند شده قوی گردیده و علاوه بر رساندن مقدار کافی شیره خام به درخت وزن قسمت هوایی آن را نیز تحمل نموده تاج درختبر جا می ماند و در این موقع اگر شدت آسیب زیاد باشد به حدی که نتوان باقی مانده تنه زخمی درخت را یعنی قسمتس که بین دو محل پیوند قرار گرفته نگاه داشت آن را قطع می کنند و درخت به جای یک تنه دارای چهار پایه خواهد شد.

5- هر گاه درختی در محل معینی نتواند به وسیله ریشه خود تهیه مواد غذایی کند از پیوند استفاده نموده درخت مطلوب را روی پایه دیگری که قرابت و تجانس با درخت مورد بحث داشته باشد پیوند می نمایند مانند بادام که در اراضی مرطوب نمی توانند زندگانی کنند و یا رازقی در خاکهای آهکی در این صورت بادام را روی گوجه و رازقی را روی یاس معمولی که قادربه زندگانی در خاک آهکی می باشد پیوند می کنند.

6- در درختانی که روی ریشه خود ضعیف و یا زیادتر از حد معمول و لازم قوی می شوندباغبان با پیوند نمودن این نوع درختان روی پایه مناسب دیگر قدرت و یا ضعف قسمت هوایی درخت مورد عمل را بنابر میل خود تغییر می دهد.مانند پیوند درخت گلابی روی پایه به.درخت به طبیعتاً کوتاه و تقریباً درختچه است و ریشه آن نیز کم و سطحی می باشد.پیوند درخت گلابی روی درخت به از این ضعف و کمی ریشه استفاده نموده کوتاه و کم رشد می شود ولی در عوض دارای میوه شیرین تر و کمی مرغوب تر می گردد.

7- در پاره ای از درختان مانندپسته گل نر و ماده از یکدیگر مجزا و روی دو درخت جدا قرار دارد به نحوی که اگر تمام درختان پسته در باغی به تنهایی از درخت نر یا ماده تشکیل شده باشند آن باغ هیچگاه بهره نخواهد داد.و لازم است حتماً هر دو نوع درخت را نزدیک یکدیگر کاشت.معمولاً در بدر تاسیس باغ پسته برای هر 9 عدد درخت پسته ماده یک درخت نر به منظور تامین مقدار لازم پلن یا گرده برای تلقیح می کارند ولی در اغلب باغات کهنه مانند باغات پسته دامغان مشاهده می شود که تمام درختان باغ از نوع ماده می باشندو مقدار حصول باغ پسته بسته به وزش باد یا وجود یک درخت یا چند درخت نر در باغات مجاور می باشد و بنابراین اولاً درختان هر سال میوه نمی دهندو یا اگر میوه دار شوند، مقدار آن سیار کم می باشد.برای رفع این عیب و اصلاح باغ کهنه باید از پیوند استفاده نمود.به این طریق که روی پاره ای از درختان ماده که به فاسله منظمی از یکدیگر قرار دارند یک شاخه را باجوانه درخت نر پیوند می نمایند تا هر سال مقدار کافی گرده برای بارور کردن گلهای ماده موجود باشد و بهره برداری از باغ هر سال منظم و مرتب گردد.

8- معمولاً گیاهانی که از بذر یا هر وسیله غیر تناسلی به غیر از پیوند به وجود می آیند پس از مدتی زندگانی و رسیدن به حد بلوغ که بطور متوسط 6تا 7 سال به طول می انجامد شروع به میوه دادن و یا گل کردن می نماید.در صورتی که اگر همین درختان بوسیله پیوند زیاد شوند پس از مدت کوتاهی که حداکثر از 2تا3 و یا 4 سال تجاوز نمی کند شروع به گل کردن و میوه دادن می نماید. بنابراین یکی دیگر از فواید پیوند تسریع در بهره برداری می باشد.

9- در آزمایشگاه ها مخصوصاً در مورد اصلاح میوه و یا ایجاد انواع جدید بوسیله دو رگ گیری لازم است که قبلاً نوع میوه حاصله مورد آزمایش قرار گیرد و کاشتن بذر همیشه حصول مقصود را به تاخیر می اندازد در صورتی که پیوند دوره آزمایش را کوتاه می کند.
10- در پاره ای درختان پیوند قدرت بار دادن درخت پیوندی را زیاد می کند.

11- معمولاً تکثیر مکرر گیاهی در مدت طولانی با تقسیم ریشه یا بذر خالص نیکو و جلب توجه گیاه را از بین برده و محصول نامرغوبی جایگزین میوه یا گل مرغوب آن می گردد و این خاصیت در اصطلاح علمی انحطاط یا دژنرسانس نام دارد .مثلاً گل کوب را هر گاه به وسیله تقسیم غده ریشه ازدیاد نمایند پس از مدتی گلها کوچک و نامرغوب می شود.برای جلوگیری از انحطاط و یا اقلاً به تاخیر انداختن آن می توان از قلمه و یا پیوند استفاده نمود.

12- بعضی از درختان تولید پاجوش فراوان می کنند. پاجوش زیاد باعث ضعف درخت می شود و قطع و بر طرف کردن آنها نیز دشوار و مستلزم مراقبت دائمی و هزینه می باشد.مانند انواع یاس درختی و پاره ای از گل های سرخ و نسترن برای رفع این زحمت اغلب گل یا میوه مطلوب را روی پایه ای که طبیعتاً پاجوش نمی دهد پیوند می نمایند.

13- اغلب مشاهده می شود که درختی با دارا بودن تمام شرایط لازم برای میوه دادن مانند سن بلوغ قدرت کافی و عدم شاخ و برگ زیاد معهذا میوه نمی دهد.علت این امر هنوز کاملا روشن نیست ولی تجربه نشان داده است که هر گاه چند جوانه گل از درخت همجنس روی یکی از شاخه های آن پیوند کنند درخت مورد عمل در سالهای بعد مرتباً میوه خواهد داد.

فصل پیوند

بنابر آنچه بیان شد موقع پیوند زدن زمانی است که گیاه در دوره فعالیت یعنی شیره نباتی در جریان باشد.بنابراین از نظر علمی در هر موقع از ستال به استثنای موقعی که گیاه در دوره استراحت به سر می برد و شیره نباتی راکد گردیده می توان عمل پیوند را انجام داد.

این نظریه در عمل به اشکالاتی بر می خورد که عملا موقع پیوند زدن را محدود می کند.

1- مقدار زیاد شیره نباتی مانع ایجاد تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه طبقه مولده و جوش خوردن آنها با یکدیگر می شود و به اصطلاح باغبانان پیوندک در شیره نباتی مایع مانع ایجاد تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه طبقه مولده و جوش خوردن آنها با یکدیگر می شود و به اصطلاح باغبانان پیوندک در شیره نباتی خفه می گردد.

2- حرارت زیاد باعث تبخیر فوق العاده پیوندک شده و قبل از آنکه سلولهای طبقه مولده یکی شوند و شیره نباتی کافی به پیوندک برسد، گرما پیوندک را خشک نموده از بین می برد.

3- سرمای زمستان و یخبندان و بطور کلی حرارت کمتر از 10 درجه در هوای اطراف پیوندک نیز مانع فعالیت سلولهای نامبرده گردیده جوش خوردن پیوند را غیر ممکن می سازد.

بنابر آنچه گفته شد عملاً در دو فصل بطور حتم می توان گیاهان را پیوند کرد .یکی در فصل بهارپس از بیدار شدن پایه و قبل از انکه شدت جریان شیره نباتی زیاد شود و یا انکه سرمای اول بهار مانع فعالیت سلولهای قسمت هوایی گیاه گردد و دیگری در اواخر تابستان و یا ائایل پائیز (بنا بر نوع درخت ) که جریان شیره نباتی تا اندازه ای کند شده و سرمای زمستان هنوز فرا نرسیده است.بدیهی است که هر گاه ممکن شود با وسایل مناسبی از اثر سوء گرمای تابستان جلوگیری به عمل آید و یا آنکه گرمای هوای محل اجازه دهد می توان درفصل نامبرده نیزعمل پیوند را انجام داد.

وسایل و لوازم پیوند زدن

این ادوات عبارتند از : اره بزرگ و کوچک – داسک – قیچی باغبانی – چاقوی پیوند زنی – داس مخصوص جهت تهیه پایه در پیوند اسکنه – ریسمان و چسب پیوند می باشد.

ریسمانی که در پیوند زدن به کار می رود باید دارای شرایط زیر باشد :

1- در مقابل آفتاب و رطوبت زود نپوسد.

2- ریسمان باید به اندازه کافی قابل کشش باشد تا مانع نمو قطری پایه در محل پیوند نگرددزیرا اگر ریسمان فاقد این خاصیت باشد پیوندک از بالای محل پیوند نمو زیاد نموده و متورم می گردد در صورتی که پایه در آن نقطه نازک و ضعیف می ماند و این امر ممکن است در آتیه باعث سستی درخت پیوندی گردیده و در اثر جزیی حادثه و یا وزش باد نسبتاً شدیدی قسمت پیوندی درخت از پایه جدا شود.

3- ریسمانی که برای بستن به کار می رود نباید در اثر رطوبت کوتاه شود و یا به اصطلاح معروف « آب برود» زیرا در این صورت ریسمان کوتاه شده به پایه و پیوندک فشار وارد آورده مانع نمو و رشد قطری شاخه می گردد.در عین حال رطوبت و حرارت نباید موجب طویل شدن ریسمان گردد چه در این جالت ریسمان از دو شاخه باز شده و نتیجه مطلوب ازبستن پیوندک و پایه حاصل نمی شود.هر اندازه درخت قوی و ضخیم تر است ریسمان نیز باید کلفت تر و محکم تر باشد.

4- ریسمان باید به اندازه کافی محکم باشد تا در اثر قطور شدن شاخه ریسمان قبل از موقع مناسب پاره نشود.

انواع ریسمان

ریسمانهای مختلفی که برای بستن پیوندک به کار برده می شود عبارت است از : ریسمان پشمی – پنبه ای – علفی و یا پوست پاره ای از درختان مانند پوست درخت بید و غیره.

برای بستن انواع پیوند های نازک و متوسط ریسمان پشمی وسیله خوبی است .رطوبت در این نوع ریسمانها تاثیر ندارد.مخصوصا اگر در موقع تهیه آنها شم مورد استفاده را مدتی در روغن گذارده باشند.قوه کشش پشم نیز به اندازه کافی می باشد.

در رسمان پنبه ای نیز تغییرات جوی مخصوصا رطوبت تاثیر نداردولی قوه کشش آن کم است و در بستن درختان سریع الرشد مانع نمو قطری محل پیوند می شود .ریسمان پنبه ای بیشتر برای بستن درختان ضخیم و آنهایی که نمو و رشد قطری کمی دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

ماده ای که برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرد ، چسب پیوند نام دارد و باید دارای خواص زیر باشد:

1- چسب پیوند باید در مقابل گرمای خورشید اب نشود زیرا در این صورت جوانه هایی که زیر محل پیوند قرار گرفته است ، در اثر ذوب چسب پوشیده شده و از فعالیت و نمو باز می ماند.

2- چسب پیوند باید به نحوی ترکیب شود که در مقابل سرمای اتفاقی ترک نخورد و منفذی بزای تبخیر پیوند و دخول آب و هوا زیر پیوند و پوست درخت ایجاد نشود.

3- چسب پیوند باید به اندازه کافی نرم باشد تا بتوان آنرا به آسانی روی شکافها و درخت مالید .

4- چسب پیوند باید غیر قابل نفوذ به آب و هوا باشد.

5- چسب پیوند باید از موادی ترکیب شده باشد که مضر برای سلامتی درخت نباشد ، یعنی پوست درخت را نسوزاند و سلولهای جوان را نکشد.

چسب پیوند از مخلوط کردن اجسام مختلف که هر کدام دارای چند یا یکی از خواص نامبرده می باشد به دست می آید و این اجسام عبارت است از : صمغ –سقز – قیر- زفت – موم – پیه- روغن کتان – پارافین – دوده – گل افرا – و در بعضی موارد الکل و تربانتین .در عمل تعداد معینی از اجسام نامبرده را به نسبت معین با یکدیگر مخلوط نموده مورد استفاده قرار می دهند.

ترکیب و تهیه چند نوع چسب

مخلوط اول : زفت 300 گرم – رزین 100 گرم – موم 50 گرم – پیه 25 گرم – گل افرا 25 گرم.

کلیه مواد نامبرده به غیر از گل افرا را بعد ازخرد کردن باهم ذوب نموده پس از ان گل افرا را اضافه می کنند.بعد از آنکه در اثر بهم زدن ملوط یکنواختی تهیه شد ، ان را در آب سرد ریخته آنقدر مالش می دهند تا یک جسم کروی و سفتی به دست اید.

مخلوط دوم: رزین 250 گرم – زفت 750 گرم – پیه 250 گرم – و گل افرا 500 گرم .رزین و زفت از طرفی و پیه از طرف دیگر علیحده ذوب و بعداً مخلوط شده به مجموع مواد مذاب نامبرده گل افرا را اضافه می کنند.

مخلوط سوم : رزین 5 قسمت – زفت 3 قسمت – پیه 1 قسمت – گل افرا 2 قسمت.

دو جسم اول را علیحده و پیه را جداگانه ذوب نموده باهم مخلوط می کنند و بعد گل افرا را اضافه می نمایند.

مخلوط چهارم : موم 2 قسمت – صمغ (رزین ) 4 قسمت – پیه 1 قسمت.

مخلوط پنجم:موم 400 گرم – پیه 150 گرم – سقز 100 گرم.

مخلوط ششم : موم 5 قسمت صمغ (رزین ) 16 قسمت -روغن کتان 1 قسمت – دوده یا افرا 2 قسمت.

به طوریکه ملاحظه می شود انواع چسب و طرز تهیه آن متفاوت استو هر باغبان باید مطابق آب و هوای منطقه خود با مواد نامبرده چسب مناسبی تهیه کند.

چسب سرد

مخلوط اول : رزین 1000 گرم – موم 500 گرم – الکل 180 سانتی متر مکعب

مخلوط دوم: زفت 5000 گرم – گچ نرم 1200 گرم – اکل صنعتی 900 گرم - تربانتین 600 گرم موم 100 گرم.

زفت و موم را جداگانه ذوب نموده مخلوط می کنند سپس الکل و تربانتین را با هم در مخلوط بالا ریخته مدتی هم می زنند بعد گچ را به تدریج اضافه می کنند و آنقر هم می زنند تا محلول یک دستی به دست آید.این چسب مانند کلیه چسب های سرد باید پس از سرد شدن مورد استفاده قرار گیرد.

مخلوط سوم : زفت 1100 گرم – پیه 500 گرم – موم 250 گرم – الکل صنعتی 250 گرم.

برای نگهداری چسب سرد باید مقدار کمی از آن را در جعبه فلزی که در آن کاملاً بسته شود و هیچ منفذی برای تبخیر الکل یا تربانتین نداشته باشد قرار دهند.

طرزاستعمال چسب پیوند

هنگام استعمال چسب نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد:

1- کلیه زخمهای درخت و محل پیوند را باید فوراً و بدون وقت پس از انجام عمل پیوند با چسب بپوشانند.

2- در مصرف چسب نباید صرفه جویی کرد یعنی با ید به مقدار زیاد آن را روی زخمهای درخت قرار داد.تا از نفوذ آب و هوا زیر پوست گیاه به حداکثر و به طور موثری جلوگیری به عمل آید.

3- در انتهای پیوندک اگر بریدگی وجود داشته باشد باید آن را نیز زیر چسب پیوند پوشانید.

4- در صورتی که چسب گرم مورد استفاده قرار گیرد درجه حرارت آن باید به اندازه ای باشد که انگشتان بتوانند تحمل آنرا بنمایند زیرا در غیر اینصورت گرمای زیاد چسب باعث سوختن پوست و کشته شدن سلولهای زنده طبقه مولد و بطور کلی تمام سلولهای نبات که با چسب تماس دارند می گردد.
انتخاب پایه و پیوندکپایه و پیوندک باید هر کدام دارای خواص و صفاتی باشد تا پیوند زدن ممکن و یا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه گردد.

1- انتخاب پایه: بهترین پایه باید دارای شرایط زیر باشد:

مقاومت به سرما-این موضوع در نواحی گرمسیر و یا نقاطی که دارای آب و هوای معتدل می باشندچندان دارای اهمیت نیست ولی در مناطث سردسیر برای دوام درخت پیوندی و برداشت بهره کافی باید پایه هایی انتخاب نمود که در مقابل سرمای سردترین زمستان محل مقاومت کند و مخصوصاً این نکته را باید در نظر گرفت که مقاوت پایه به این عمل باید بیشتر از مقاومت پیوندک باشد چه اگر پایه به سرما حیای تر از پیوندک باشد در سالهای خیلی سرد و فوق العاده درخت پیوندی به کلی از ریشه خشک می شود در صورتی که اگر مقاومت آن زیادتر شد.در چنین سالی هر وقت پیوندک در اثز سرما ازبین رفت می توان ازریشه قوی یا زیاد پایه که د مقابل سرما اثتقامت کرده استفاده نموده مجدداً آن را پیوند کرد.در این صورت نمو پیوندک سریع بوده زودتر از درختی که پایه آن جوان و ضعیف است میوه خواهد داد.

2-ازدیاد پایه: برای پایه نوعی را باید انتخاب نمود که تکثیر آن به آسانی و با هزینه کم میسر باشد و مخصوصاً تا جایی که ممکن است باید پایه را بوسیله غیر تناسلی ازدیاد کرد زیرا فقط در این صورت است که پایه ها یکنواخت و از یک جنس بوده و با در نظر گرفتن اثر متقابل پایه و پیوندک در یکدیگر باغ یکنواخت به دست می آید و بهره برداری از آن آسانتر و کم هزینه تر می شود.

3- مقاومت به بیماریها: یکی از شرایط مهم در انتخاب پایه مقاومت آن به انواع مختلف بیماریها و آفات می باشد .مثلا درباره انواع مو که از نظر علمی به ویتیس وینفرا معروف است ( کلیه موهای ایران از این نوع است ) مورد حمله حشره زیر زمینی واقع می گردد که فیلکسر نام دارد.این آفت روی ریشه مو زندگانی می کند و در مدت نسبتاً کمی درخت را خشک نموده از بین می برد.در مقابل موهای محلی ایران یک نوع دیگردرخت انگور یافت می شود که اصل آن از آمریکا بوده و این حشره به ریشه آن صدمه نمی زند.

خوشبختانه این آفت در ایران مشاهده نشده ولی هر گاه در ناحیه شیوع یافت باید موی ایرانی را روی پایه آمریکایی پیوند نمود.تا بوته انگور از گزند فلیکسر در امان بماند.

4- آسانی عمل پیوند زدن:پوست پاره ای از گیاهان به سختی از چوب جدا می شود ودر بعضی دیگر پوست به اندازه ای نازک است که جدا کردن آن از چوب غیر مقدور می باشد.و این موضوع در پیوند تاجی و شکمی دارای اهمیت فراوان است.بنابراین در مورد پیوند کردن باید نوعی از گیاه به عنوان پایه انتخاب شودکه به آسانی بتوان پوست آن را از چوب جدا نمود.

5- مقدار و نوع ریشه:نباتاتی که دارا یریشه سطحی و قوی می با شند بر گیاهانی که دارای ریشه عمودی و ضعیف می باشند از نظر پایه ترجیح دارند چه تغییر مکان دادن درختانیکه ریشه سطخی دارند به مراتب آسانتر و موفقیت در گرفتن آنها در محل اصلی بیشتر از درختانی است کا دارای ریشه عمودی هستند.

6- پا جوش دادن پایه:درختانی که پاجوش زیاد تولید می نمایند صلاحیت آن را ندارند که به عنوان پایه مورد استفاده قرار گیرند زیرا پاجوش باعث ضعف درخت پیوندو درنتیجه نامرغوبی میوه آن می شود و از بین بردن یعنی کندن آنها نیز مستلزم صرف وقت و هزینه زائد است.مثلاً برای ازدیاد و انتشار انواع یاس درختی یا خوشه ا ی اصلاح شده بهتر است از برگ نوبه عنوان پایه استفاده شود تا یاس درختی معمولی و نرک زیرا نوع اخیر بنابر طبیعت تولید پاجوش زیاد می نماید در صورتی که برگ نو کمتر پاجوش می دهد.

7- توافق پایه با انواع مختلف خاک:هر چند یک نوع معین از گیاه را نمی توان در خاکهای مختلف کاشت و از نظر علمی یک نوعمعین از نبات در نوع معینی از خاک بهترین نتیجه را می دهد ، معهذا از نظر اقتصادی و تهیه نهال پیوندی برای فروش باید سعی نمود که پایه انتخاب شده در بیشتر از انواع خاک ها زندگانی کرده و بهره کافی بدهد.

انتخاب پیوند- پیوندک نیز مانند پایه دارای صفاتی می باشد که ذیلاً به شرح آن می پردازیم :

1- فرابت و تجانس آن با پایه به قسمی که شرح آن گذشت.

2- پیوندک باید یکساله بیاشد.در پیوند پائیزه می توان از شاخه های همان سال یعنی از شاخه هایی که در بهار ظاهر شده اند استفاده نمود.سن پیوندک نباید از یکسال تجاوز نماید ولی باید کاملاً رسیده باشد .یعنی چ.ب آن به اندازه کافی سفت گردیده . مواد ذخیره کافی در آن جمع باشد.

3- پیوندک باید از شاخه های گل یا میوه دهنده پایه مادر تهیه شود.پیوندی که از شاخه نرک برداشت شود معمولاً میوه نخواهد داد.

4- بهتر است پیوندک را از قسمت وسطی شاخه تهیه نمایند زیرا جوانه های قسمت فوقانی خیلی جوان و ضعیف هستند و جوانه های تحتانی شاخه کم محصول می باشند.

5- در درختانی که دوره استراحت کامل دارند برای پیوند بهاره باید پیوندک را بعد از شروع دوره استراحت و قبل از بیدار شدن پایه مادری از خواب زمستانه تهیه نمود.هر گاه خطر یخبندان و سرمای شدید در بین باشد قطع پیوندک از درخت مادر قبل از یخبندان باید انجام گیرد زیرا سرمای شدید شاخه ها را خشکانیده و از بین می برد.

در نگهداری پیوندک هایی که قبل از موعد پیوند کردن از شاخه مادری جدا می کنند باید دقت زیاد نمود و آنها را در محلی نگه داشت که سرما به یه پیوندک صدمه نزند و گرمای بی موقع نیز باعث بیدار شدن و در نتیجه تبخیر و خشک کردن انها نشود . برای این منظورشاخه ها را در خزه و یا در خاک اره مرطوب در مکانی که حد اکثر 5 تا 6 درجه حرارت داشته باشد نگاه می دارند.برای حفظ پیوندک از سرما و یا گرما ممکن است آنها را در نقطه ای از باغ زیر خاک کرد.

6- پیوندک و پایه در یک درجه ار فعالیت حیاتی باشد و اگر این امر ممکن نشود پایه نسبت به پیوندک جلو باشد یعنی دارای فعالیت بیشتر باشد.به عبارت دیگر پایه باید قبل از پیوندک از خواب زمستانی بیدار شده شروع به فعالیت نماید ( در پیوند بهاره ) زیرا در غیر این صورت پیوندک قبل از جوش خوردن با پایه شروع به فعالیت کرده در اثر تبخیر و از دست دادن جزیی ذخیره غذایی که با خود همراه دارد و نرسیدن مواد غذایی از پایه قبل از جوش خوردن خشک می شود.

تهیه پیوندک

در پیوند اسکنه تهیه پیوندک خیلی ساده و آسانتر از تهیه پایه است.یعنی شاخه ای که حداکثر به ارتفاع 10 سانتی متر و دارای دو یا سه جوانه در انتهای فوقانی باشد انتخاب نموده قسمت تحتانی آن را در طول 4 تا 5 سانتی متر از دو طرف متقابل به طور مورب می تراشند یعنی دو سطح تراش نسبت به یکدیگر مایل می با شند.

قرار دادن پیوندک روی پایه

بر نصب پیوندک روی پایه باید دو لب شکاف انتهایی آن را به وسیله چاقوی پیوند زنی ( اگر پایه نازک باشد) و یا دستگاه مخصوص پیوند اسکنه از یکدیگر باز نموده پیوندک را در داخل آن قرار داد.

یکی از موارد استعمال پیوند اسکنه در درختان خانواده سوزنی برگها مانند انواع کاج می باشد . درباره این دسته از درختان و پاره ای از گیاهان دیگر مانند گردو باید پیوند اسکنه ای را در جوانه انتهایی زد.یعنی بدون اینکه قبلاً انتهای پایه را قطع کنند جوانه انتهایی آن را که نسبتاً درشت است از وسط ودر طول شاخه شکاف داده و پیوندک را نیز که دارای جوانه انتهایی می باشد یعنی از انتهای شاخه باید انتخاب شود پس از تراشیدن و تیهه آن در شکاف پایه قرار داده می بندند.

در پاره ای از نباتات دیگر مانند آزاله و بعضی از جور های خانواده تیغی ها( کاکتاسه) به جای اینکه پایه را شکاف دهند و پیوندک را بترشاند عمل بر عکس انجام می دهند.یعنی انتهای پایه را تراشیده و قسمت تحتانی پیوندک را شکاف می دهند.در این پیوند نیز پیوندک باید دارای جوانه انتهایی باشد.یعنی نوک آنرا نباید قطع کرد.

2- پیوند تاجی: در این پیوند نیز شاخه را از درخت جدا کرده روی انتهای پایه که به طور افقی قطع گردیده زیر پوست ساقه آن را قرار می دهند.

تهیه پایه: اگر پایه جوان باشد پس از قطع انتهای آن در محلی که پیوندک باید نصب شود با چاقوی پیوندزنی پوست پایه را از چوب جدا می نمایند به نحوی که پوست شکاف نخورد.الین امر در پایه های جوان که پوست انها نازک می باشد و نرمی خود را از دست نداده اند ممکن است ولی در پایه های کهن که پوست درخت چوب پنبه ای شده و سفت شده این طرز عمل مقدور نیست.برای اجرای پیوند تاجی در پایه های نوع اخیر شکافی عمودی به عمق چند میلیمتر و طول 4تا 5 سانتیمتر در پوست درخت و در محل پیوند ایجاد نموده و با نوک چاق5وی پیوند زنی پوست درخت را از چوب جدا می کنند به قسمی که پوست از پایه جدا شود ولی قطع نگردد و بعد پیوندک را زیر پوست قرار می دهند .در طرز اول بستن پیوند لازم نیست ولی در طریقه دوم باید پیوندک را به وسیله ریسمان در محل مناسب خود ثابت نگه داشت.

تهیه پیوندک

در پیوند تاجی قسمتی از پیوندک که باید زیر پوست پایه قرار گیرد دارای ضخامتی خواهد بود که بتوان آن را به آسانی زیر پوست پایه قرار داد.برای این منظور در پیوندک های نازک انتهای تحتانی آن را بطور مورب قطع می کنند ولی در شاخه های ضخیم پیوندک باید به اصطلاح معروف شانه دار باشد.یعنی اول قسمت بالای تراش پیوندک را افقی قطع نموده ( تقریباً تا مرکز یعنی وسط ضخامت پیوندک) و سپس بقیه را در امتداد سطح موربی که طول آن تقریباً در حدود 3تا 4 سانتی متر می شود از پیوندک جدا نماید.

3- پیوند نیمانیم: پیوند انگلیسی یا نیمانیم که در سایر ممالک خیلی مرسوم است و در هوای آزاد مورد استفاده قرار می گیرد در ایران فقط در گلخانه برای پیوند درختچه های تزئینی از قبیل گل سرخ – یاس درختی – درخت برف یا زبان گنجشک- گل نارون مجنون – موچسب و غیره مورد استعمال دارد.در این پیوند تا جایی که ممکن است باید پایه و پیوندک دارای یک قطر باشند در این صورت تهیه پایه و پیوندک یکسان بوده هیچ تفاوتی بین انها نیست ولی هر گاه پایه قطورتر از پیوندک باشد طرز تهیه انها متفاوت خواهد بود.

انواع پیوند نیمانیم: پیوند نیمانیم را به دو طریق می توان انجام داد.یکی ساده و دیگری شکاف دار.در پیوند نیمانیم ساده اگر پایه و پیوندک دارای یک قطر باشد انتهای هر دو آنها را به طور مورب به قسمی که سطح مقطع در حدود 2تا3 سانتی متر باشد قطع می کنند پس از تراشیدن پایه و پیوندک دو مقطع را با یکدیگر منطبق کرده یعنی روی هم قرار داده با ریسمان می بندند و چسب می زنند.

در پیوند نیمانیم شکاف دار پایه و پیوند را به طور عمودی شکاف می دهند.در موقع نصب پیوندک روی پایه لبه شکاف یکی از دو قسمت به شکل زبانه داخل شکاف دیگری قرار گرفته و بدین طریق باعث استحکام پیوند می شود.طول شکاف مساوی ثلث طول سطح مورب مقطع می باشد و ابتدای ان در آخر ثلث اول مقطع ووانتهای آن اول ثلث سوم سطح نامیرده قرار دارد.

پیوند رو میزی: پیوند رومیزی پیوند نیمانیمی است که پایه قلمه بدون ریشه و محل خارج از زمین در مکان سر پوشیده ای می باشد و چون عمل پیوند کردن روی میز انجام می گیرد این نوع پیوند را رومیزی نام نهاده اند.

طرز نصب کردن پیوندک روی پایه با پیوند نیمانیم ساده یا شماف دار هیچ تفاوت ندارد ولی برای جوش خوردن پایه باید محیط مناسبی به ترتیب که ذیلاً شرح می دهیم ایجاد نمود.قلمه ای که به عنوان پایه مورد استفاده قرار می گیرد 20 تا 30 سانتی متر طول دارد و پیوندک دارای 2 تا 3 جوانه می باشد.

پس از آنکه پیوندک روی پایه قرار داده شد و اطراف ان را با ریسمان بستند و با چسب پوشاندند قلمه های پیوند شده را دسته کرده هر 30 تا 50 عدد آن را با هم می بندند.از طرف دیگر در جعبه چوبی که ابعاد آن متناسب با مقدار قلمه پیوند شده است مقداری خاک اره یا خزه به ارتفاع تقریبی 5 سانتی متر می ریزند و دسته قلمه را بطور عمودی پهلوی یکدیگر روی خاک اره ته جعبه بطور مرتب قرار می دهندو روی این قلمه ها را با خاک اره به ارتفاع 5 سانتی متر می پوشانند و طبقه دیگری از قلمه پیوند شده روی آن قرار می دهند و این عمل را تکرار می کنند تا جعبه پر شود و بتوان روی ان را با قشری از خاک اره به ضخامت 5 تا 10 سانتی متر پو شاند.پس از آنکه جعبه پر شد، مقدار ریادی آب روی قلمه ها می ریزند تا خاک اره و یا خزه بین ردیف ها کاملاً خیس شود.در این موقع در جعبه را بسته در محلی که اقلاً 30 درجه و حد اکثر 35 درجه حرارت داشته باشد قرار می دهند بعد از 15 تا 20 روز پیوندها جوش خورده باید انها از جعیه خارج نمود و در خاک برای ریشه دار شضدن قلمه ها ( یعنی پایه پیوند شده ) کاشت.

4- پیوند ترصیعی: این نوع پیوند شبیه به پیوند اسکنه است با این تفاوت که در پیوند ترصیعی تنها به ایجاد شکاف در پایه اکتفا نمی شود بلکه قطعه ای از چوب و پوست پایه را که مقطع آن دارای شکل مثلثی می باشد از داخل پایه طبق بیرون می آورند.

برای تهیه پیوندک دو طرف انتهای تحتانی ان را به نحوی می تراشند که بتوان آن را در قسمت خالی پایه قرار داد.

اشکال اجرایی این طرز پیوند که محکم ترین انواع پیوند انتهایی می باشد در این است مه تراش پیوندک و تهیه جای ان در پایه باید به قسمی باشد که این دو قسمت کاملاً در یکدیگر قرار گیرند و در موقع اتصال آنها به یکدیگر فضای خالی و هوا بین جدارهای آنها نباشد یعنی پایه و پیوندک کاملاً به یکدیگر بچسبندند.بستن پیوندک و پوشاندن آن با چسب در پیوند ترصیعی نیز لازم است.

ب)- پیوند جانبی: در پیوند جانبی بدون قطع انتهای پایه پیوندک را در منطقه ای از سطح جانبی آن نصب می نمایند.

پیوند قاشی

از این پیوند زمانی استفاده می شود که درخت پوست نمی دهد و پایه و پیوندک در حالت خواب هستند.روش کار بداین ترتیب است : 1- برای آماده کردن پیوندک شاخه ای که قطر آن 1 تا 5/2 سانتی متر است انتختاب کرده برش با زاویه 45 درجه در زیر جوانه ، سپس از 5/2 سانتیمتری بالای جوانه یک برش مورب به طرف پائین در داخل ساقه زده می شود تا به برش اول برسد.در پا یه نیز برشهایی کاملاً مشابه پیوندک ایجاد کرده پس از حذف قسمت زائد آن ایه و پیوندک را با هم جفت می کنند و می کوشند تا لایه های زاینده کاملاً در تماس با یکدیگر قرار گیرند .در محل پیوند جوانه را باید با نوارهای پلاستیکی ویپه پیوند جوانه یا مواد مشابه محکم نگه داشت.پوشاندن پیوندگاه با چسب پیوند ضروری است ولی باید متوجه بود که روی جوانه چسب زده نشود ممکن است اطراف محل پیوند را با خاک پوشانده اند تا از خشک شدن محل پیوند جلوگیری شود.

پیوند مهاری: گاهی روی درخت شاخه های بزرگی وجود دارند که زاویه آنها با تنه اصلی کم است و خطر شکسته شدن دارند برای جلوگیری از این مشکل یک شاخه کوچک مناسب (پیوندک) در نزدیکی شاخه بزرگی که قرار است. بر روی آن پیوند زده شود( پایه) برگزیده به اندازه ای که لازم است کوتاه می گردد. وبه روشی مشابه پیوند اتصالی به شاخه اصلی پیوند زده می شود.

انواع مختلف پیوندهای مجاورتی

در عمل سه نوع پیوند مجاورتی تشخیص می دهندکه عبارت است از پیوند مجاورتی انتهائی ، جانبی و شکمی ( کمانی)

پیوند مجاورتی انتهائی: در این پیوند انتهای پایه را قطع نموده مانند انتهای پایه در پیوند نیمانیم تراش می دهند.برای تهیه پیوندک پوست نقطه از شاخه را برداشته تا جایگاهی برای انتهای پایه ایجاد شود.پس از قرار دادن پیوندک روی پایه این دو را محکم با یکدیگر بسیه و اطراف آن را با چسب پیوند می پوشانند.

پیوند مجاورتی جانبی: در این قسم پیوند انتهای شاخه پیوندک و پایه را قطع نمی کنند بلکه در نقطه از طول ساقه هر کدام از دو قسمت نامبرده مقداری از پوست درخت را با چاقوی پیوند زنی می تراشند بنحوی که چوب پیوندک و پایه در سطح آنها از یک قشر سلولهای طبقه مولده پوشیده شده ظاهر گردد.پس از قرار دادن پیوندک و پایه پهلوی یکدیگر انها را محکم بسته و با چسب اطراف پیوندک و پایه را می پوشانند.

پیوند مجاورتی کمانی ( شکمی) : این طرز پیوند شباهت نام به پیوند شکمی دارد و طرز عمل طبق طرز اجرای پیوند شکمی است.یعنی در نقطه مناسبی روی پایه دو شکاف عمود به یکدیگر که نسبت به شاخه یکی عرضی و دیگری در امتداد طول ساقه قرار گرفته است ایجاد می نماید.در پیوند مجاورتی شکمی باید توجه نمود که شکاف عرضی در قسمت پائین شاخه یعنی نسبت به جوانه انتهایی زیر شکاف طولی قرار گیرد.

در موقع تهیه پیوندک باید دقت کرد که تراش انتهایی ان از 5 تا 10 میلی متر بالاتر و در طرف مقابل یک جوانه شروع شود زیرا این جوانه است که بعداً یعنی پس از جوش خوردن پیوندک و قطع آن از درخت مادری شاخه مطلوب را ایجاد خواهد نمود.

پیوند نباتات تیغی: نباتات تیغی که کاکته نیز نامیده می شوند گیاهانی هستند که بنابر مقتضیات محل رویش که دارای هوای گرم و خشک می باشد برگهای خود را از دست داده اند و دارا یتیغهای زیاد گردیده اند و علاوه بر این ساقه ها انها سبز و گوشتی یعنی نرم مانده است و مقدار زیادی اب در خود ذخیره نموده است .این گیاهان که اغلب دارای شکلهای غیر عادی و قابل توجه می باشند در اثر پیوند تغییر شکل داده بیشتر موجب اعجاب می شود.

در نباتات تیغی پیوند فصل گل دادن گیاه را تغییر داده و موجب بقای انواعی که در شرایط گلخانه ها نمی توانند روی ریشه خود زندگانی کنند می گردد.

طرز عمل : از نظر پیوند انواع نباتات تیغی را به دو دسته تقسیم می کنند یکی گیاهان تیغی پهن و نازک و دیگری تیغهای گرد و استوانه ای (کروی شکل )

برای پیوند کردن دسته اول شکافی در انتهایفوقانی پایه و یا روی سطح جانبی آن ایجاد نموده پیوندک را پس از آنکه پوست قسمتی که باید با پایه جوش بخورد یعنی انتهای تحتانی آن برداشته شد این قسمت را در پایه داخل می کنند و سپس پیوندک را به وسیله دو یا سه تیغ از همان پایه در محل ثابت نگاه می دارند.جهت بستن پیوند ریسمان احتیاج نیست.

در دسته دوم انتهای فوقانی پایه را کاملاً افقی قطع نموده و پس از آنکه پیوندک را نیز به همین ترتیبق حاضر کردند ، پیوند را روی پایه قرار داده ریسمانی که از روی پیوندک عبور کرده و از زیر گلدان هم می گذرد به یکدیگر می بندند تا در اثر تکان خوردن گلدان یا وزش بادی پیوندک از جای خود تکان نخورد.( قبل از ریسمان می توانیم پنبه ، پشم و یا پارچه را روی پیوندک قرار دهیم )

پیوند شکافی جانبی

در پیوند شکافی جانبی طرز عمل کاملاً شبیه به طریقه پیوند ترصیعی است با این تفاوت که در پیوند جانبی به جای انکه قسمتی از پایه را به طور عمودی در آورند انم را بطور مایل به نحوی شکاف می وهند که شکاف به مرکز یعنی وسط ساقه پایه نرسد.در غیر این صورت علاوه بر دشوار شدن ، علاج زخم حاصله استقامت تنه پایه را نیز کم می کند و در اثر جزیی ضربت این قسمت فوقانی آن در محل پیوند از بقیه ساقه جدا می شود.

پیوند جانبی زیر پوست

در پیوند تاجی پوست پایه را به وسیله چاقوی پیوند زنی جدا کرده بدون اینکه پوست شکافی بخورد ( در پایه هی جوان ) پیوندک را زیر پوست یعنی بین پوست و چوب پایه قرار می دادند.در پیوند جانبی زیر پوست نیز این عمل اجرا می شود ولی از آنجایی که انتهای پایه قطع نشده باید از سه طرف یعنی بالا و دو طرف چپ و راست به وسیله یک شکاف افقی و عمودی پوست پایه را به طول 4 تا 5 سانتی متر قطع و از بدنه پایه جدا نمود.پیوندک را که مانند پیوندک در پیوند تاجی تراشیده اند روی چوب لخت یعنی بدون پوست پایه قرار می دهند و پوست پایه را که قبلاً جدا کرده بودند ولی هنوز از یک طرف به پایه متصل است روی پیوندک قرار داده با ریسمان محکم می بندند.

پیوند نیمانیم جانبی

در این پیوند پیوندک را مانند پیوند نیمانیم ساده یا شکاف دار تهیه می نمایند و قسمتی از پوست پایه را به طول 2 تا 3 سانتی متر یعنی به اندازه طول مقطع پیوندک برداشته و شکافی در چوب پایه ایجاد می نمایند.( در پیوند انگلیسی جانبی شکاف دار) مانند پیوند نیمانیم معمولی و یا انتهای پیوندک و پایه را به یکدیگر متصل می کنند.

پیوند پلی

در میان فواید پیوند گفتیم که برای حفظ درختانی که در زمستان از حیوانات جونده صدمه دیده اند و محکوم به خشک شدن و از بین رفتن هستند از پیوند پلی استفاده می کنند.نوع پیوندی که موردئ استفاده قرار می گیرد تقریباً پیوند نیمانیم جانبی ساده می باشد.

تهیه پایه : برای تهبیه پایه به طریق زیر عمل می کنند

1- بالای قسمتی از پایه که صدمه دیده و به فاصله 10 تا 15 سانتیمتر از زخم تنه پوست درخت را در چند نقطه می تراشند به قسمی که قسمتهای تراشیده شده به فواصل مساوی و مرتب درز اطراف تنه قرار گیرد.تعداد این نقاط نسبت به ضخامت تنه درخت از 3 تا 5 و گاهی بیشتر تفاوت نمی کند.

4- خاک پای درخت را بر می دارند تا قسمت تحتانی کله یا یقه درخت و یا چند ریشه ضخیم ظاهر گردد.روی این قسمت اخیر و در مقابل تراشهای تنه درخت پوست چند نقطه را بر می دارند.تعداد تراشهای بالا و زیر زخم باید مساوی و محلشان مقابل یکدیگر باشد.بدین قسم عمل تهیه پایه خاتمه می یابد.

تهیه پیوندک

شاخه هایی که طول آنها مساوی فاصله بین دو قسمت متقابل و تراشیده تنه و ریشه است از پایه مادری جدا نموده و دو انتهای آن را بطور مورب یعنی مانند پیوند نیمانیم ساده قطع می کنند.

اتصال پیوندک و پایه

دو سر پیوندک را روی قسمتهای تراشیده تنه و ریشه درخت قرار داده به وسیله میخ مفتولی به طول 2 تا 3 سانتی متر در جای خود ثابت نگه می دارند.( زیرا ریسمان استحکام و قدرت مافی برای نگه داشتن پیوندک را در جای خود ندارد) و اطراف زخمهای پیوند را با مقدار زیادی چسب می پوشانند

پیوند جوانه

در عمل دو نوع پیوند جوانه مشاهده می شود.یکی پیوند جوانه زیر پوست که نزد باغبانان به پیوند شکمی معروف است و دیگری پیوند لوله.

1) – پیوند شکمی : در این پیوند ، پیوندک فقط از یک جوانه تشکیل شده و آنرا در نقطه اختیاری از طول ساقه پایه زیر پوست قرار مسی دهندذ.

تهیه پایه : برای اینکه نتوان جوانه پیوندک را زیر پوست ساقه قرار داد لازم است که پوست پایه به آسانی از چوب آن جدا شود و این امر ممکن نیست مگر اینکه شیره نباتی در جریان باشد یعنی پایه تا اندازه ای دارای فعالیت حیاتی باشد و به اصطلاح معروف پایه آب دار بوده پوست بدهد و این امر فقط در بهار و پائیز میسر است زیرا در زمستان شیره نباتی راکد بوده و در تابستان نیز گرمای هوا تا اندازه ای پوست پایه را خشک نموده مانع از جدا شدن آن از چوب می گردد.

برای تهیه پایه به طرق مختلف عمل می نمایند.بطور معمول دو شکاف کم عمق بوده و عمود بر یکدیگر یکی کوتاه و افقی و دیگری طویل ( در حدود 2 تا 3 سانتی مت ) و عمودی روی ساقه پایه انجام می گیرد.در صورتیکه پایه حاضر برای پیوند کردن باشد به آسانی می توان با نوک چاقوی پیوند زنی پوست دو طرف عمودی پایه را از چوب جدا نمود و پس از قرار دادن پیوندک زیر پوست عمل پیوند کردنه را انجام داد.

در بعضی از درختان مانند درخت پسته که دارای شیره می باشد پس از خراش دادن پوست آنها را از محل زخم شیره جاری شده و اگر جوانه پیوندک زیر شکاف باشد این شیره روی آنرا پوشانده و مانع جوش خوردن پیوند می گردد.برای رفع این مانع کافی است که شکاف افقی را پائین یعنی زیر شکاف عمودی قرار دهند.در این صورت جوانه پیوند بالای شکاف افقی واقع شده شیره درخت از زیر آن جاری می گردد و صدمه دای به پیوندک نمی زند.

بعضی از باغبانان برای دو شکاف 3 شکاف روی پایه می دهند.دو شکاف عمودی به فاصله تقریبی 5 تا 10 میلیمتر و یک شکاف افقی که وسط دو شکاف عمود را به یکدیگر متصل نماید.

در این طرز تهیه پایه قطعات پوست پایه را به طرف بالا و پائین برگردانده جوانه پیوندک را روی چوب می گذارند و پس از قرار دادن مجدد پوست پایه را روی پیوندک آنرا با ریسمان می بندند.

اگر پایه جوان باشد به یک شکاف عمودی اکتفا می کنند. این طرز عمل در اصفهان انجام می شود و بتوان تا اندازه ای آن را خم کرد زیرا برای قرار دادن پیوندک باید درخت را بطرفی که شکاف واقع شده خم کرد تا در اثر این عمل دو لب شکاف از هم دور شده پوست پایه از چوب جدا شود.در این موقع جوانه یعنی پیوندک را زیر پوست پایه جای داده درخت را رها می کنند تا بحال اول خود برگردد.

تهیه پیوندک : روی شاخه کاملاً رسیده جوانه انتخاب می کنند و برای جدا کردن آن از شاخه دو شکاف افقی یکی بالا و دیگر یپائین ئ جوانه روی پوست شاخه جدا می نمایند تا هوا نتواند طبقه مولده زیر پوست پایه و پیوندک را خشک نماید.معمولاً برای جلوگیری از هر پیش امد اول پیوندک را تهیه نموده در مقداری آب یا محل مرطوبی مانند دهان نگاه می دارند و پس از آن اقدام به تهیه پایه می کنند.

قرار دادن پیوندک روی پایه : برای انجام این عمل با چاقوی پیوند زنی دو لب پوست پایه را در طول شکاف عمودی بلند کرده و انتهای تحتانی آن پیوندک را زیر پوست پایه قرار داده بطور ملایم به طرف پائین فشار می دهندتا تمام پیوندک زیر پوست قرار گیرد.بعد بالا و پائین پیوندک را با ریسمان می بندند.در پیوند شکمی احتیاج به چسب پیوند نیست زیرا در این نوع پیوند پوست پایه تمام قسمتها را می پوشاند و محلی برای هوا کشیدن و یا دخول اجسام نامناسب زیر پیوندک وجود ندارد.

2- پیوند لوله: در این نوع پیوند بجای اینکه فقط یک جوانه با مقداری از پوست پایه را بعنوان پیوندک مورد استفاده قرار دهند پوست درخت را به شکل استوانه یا لوله که طول ان در حدود 3 تا 4 سانتی متر می باشد و فقط یک جوانه روی آن قرار دارد جدا نموده و به همان شکل دور ساقه پایه قرار می دهند. در این صورت طرز تهیه پایه بنابر اینکه آنرا قطع می کنند و با انتهای پایه پس از جوش خوردن پیوند از بقیه پایه جدا می شود فرق می کند.

تهیه پیوندک : پس از آنکه انتهای فوقانی شاخه حامل پیوندک را به 2 سانتیمتر بالاتر از محل جوانه قطع کردند از دو سانتیمتری زیر جوانه نامبرده با شکافی افقی پوست شاخه را بطور استوانه یعنی دور تا دور از چوب پیوندک جدا می نمایند.

تهیه پایه : بطور معمول پیوند لوله ای را روی شاخه های جوان که قطر آنها تقریباً به اندازه یک مداد یعنی کمتر از یک سانتیمتر است می زنند.برای این کار نوک پایه را نیز قطع کرده و پوست آنرا به شکل نوارهایی تا محلی که پیوندک باید قرار گیرد جدا می نمایند یدون اینکه نوارهای پوست از پایه بریده شود.

برای نصب پیوندک روی پایه انتهای پایه را که پوست آن برداشته شده داخل استوانه پیوندک نموده قسمت اخیر را در طول پایه می لغزانند تا به محلی که قطر پایه و پیوندک یکی باشد برسد.در این محل دو طبقه مولده با یکدیگر کاملاً تماس حاصل می نماید و بدون اینکه محتاج به بستن باشیم پیوند و پایه به هم می چسبند.

در موقع اجرای عمل دو حالت پیدا می شود؛ ممکن است پیوندک قطورتر از پایه باشد یعنی مقدار پوست لوله پیوندک که به شکل سطح مربع مستطیل در آمده زیادتر از یکدور پایه باشد. در این صورت نوار باریکی از کنار سطح مستطیل قطع می کنند و عرض نواز حذف شده به اندازه ای است که پس از قرار دادن پیوندک به دور پایه دو لب پوستی که حاصل جوانه می باشد کاملاً با یکدیگر جفت شود این نوع پیوند را بایستی با ریسمان بست.

ممکن است پایه قطور تر از لوله پیوندک باشد در این صورت نیز لوله پیوندک را شکاف می دهند ولی عرض مستطیلی که لوله پیوندک را نشمیل می دهد کافی نخواهد بود که تمام اطراف قسمت بی پوست پایه را بپوشاند.بنابراین پس از آنکه پیوندک را به دور پایه پیچیدند قسمتی از آن که بی پوست و لخت می ماند بایدبا پوست خود پایه که در موقع تهیه ان از چوب جدا کرده بودند ولی هنوز به پایه آویزان بود پر و پوشیده شود بعد از قرار دادن پیوند روی پایه اطراف آنرا با ریسمان می بندند و زخمها را با چسب پیوند می پوشانند .این طرز اخیراً در استعمال زیاد درخت گردو است.

پیوند شاخه قبل از جدا کردن پیوندک از پایه مادر( پیوند مجاورتی)

پیوند مجاورتی تنها پیوندی است که ممکن است بدون دخالت انسان انجام گیرد ودر طبیعت زیاد دیده می شود.این طرز پیوند از ازمنه قدیم مرسوم بوده است.در چنکلها و باغات دو تنه درخت یا شاخه انها در اثر تماس دائم و سائیده شدن به یکدیگر پوست بین انها از بین رفته دو طبقه مولده با یکدیگر جوش می خورد.

احتیاط های لازم در موقع پیوند کردن نباتات تیغی

1- سطح مقطع در پیوندک و پایه کاملاً صاف باشد.2- عمل باید به سرعت انجام گیرد تا رطوبت دو مقطع خشک نشود.3- در موقع اتصال دو قسمت پیوند باید مقطع پیوندک را چند مرتبه روی انتهای پایه بمالند تا حباب هوا بین پایه و پیوندک باقی نماند.4- موقع پیوند نباتات تیغی از اواخر بهار تا اول ماه سوم تابستان می باشد. 5- در تمام مدتی که پیوند جوش نخورده است گلدان را باید در آفتاب قرار داد.

مواظبت نهال پیوند شده : معمولاً در نواحی سردسیر که شدت سرما و یخبندان زیاد است ، بهتر است پیوندهای بهاره و پیوند آخر تابستان را با پوشش سبکی مانند کاه بلند( کلش ) و یا انباشتن برگ خشک در اطراف پیوندک از گزند سرما حفظ نمائید.

بالا رفتن شیره نباتی در درخت علل زیاد دارد که یکی از مهمترین آنها وجود شاخه یا جوانه فعال در انتهای فوقانی گیاه می باشد.این جوانه مانند تلمبه ای کرده شیر نباتی را بطرف خود می کشد و به همین جهت است که شاخه های فوقانی درخت همیشه شاداب تر و پررشد تر و قوی تر از شاخه هایی است که زیر شاخه انتهایی درخت قرار گرفته است.

پرورش کفشدوزک برای مبارزه ارگانیک با افات کشاورزی

اگر قرار است محصولی نام ارگانیک را به یدک بکشد، باید در مدیریت پرورش آن دقت کرد تا به هیچ نوع سم یا کود شیمیایی آلوده نشود. بنابراین از بین بردن آفات مزارع،باغات و گلخانه‌ها به حشراتی سپرده می​شود که می​توانند بدون ایجاد آلودگی، سبزی مزرعه​ها را حفظ کنند. حشراتی که پرورش آنها کسب و کار جدیدی را ایجاد کرده است.

از سال ۷۳ که بحث کنترل بیولوژیک شکل گرفت، متعاقب آن کنترل سموم و کودهای شیمیایی مطرح شد. اما اگر در مزارع از سموم و آفتکش​ها استفاده نشود، قارچ​ها و آفت​ها تمام محصولات را از بین خواهد برد و عملا چیزی به نام کشاورزی وجود نخواهد داشت. بر این اساس از دشمنان طبیعی علیه آفات برگ، ساقه و میوه استفاده می‌شود که بدون آسیب زدن به محصول، همزیستی متقابلی با گیاه برقرار می​کنند.

کفشدوزک‌های شکارگر از دشمنان طبیعی آفات هستند که حدود ۲هزار گونه از آنها در دنیا شناخته شده است. از این حشره برای کنترل شته، کنه و آفات مکنده استفاده می​شود. نوع خاصی از آن که در ایران نیز پرورش می​یابد به عنوان «کریپتولموس» معروف است و در باغات چای و مرکبات نقش شکارگر را بازی می​کند.

شاید تا به حال نام «چای ارگانیک» را نشنیده باشید اما یکی از دلایل تولید این چای وجود کفشدوزک کریپتولموس است. در صورت حضور به موقع و کافی کفشدوزک​ها در باغات چای، استفاده از هیچ نوع سمی توجیه​پذیر نیست. زیرا این حشره دوستداشتنی به شدت نسبت به سموم و آفتکش​ها حساس است.

شاید باور نکنید اما پرورش این حشره در ایران به طور چشمگیری رو افزایش است و افراد زیادی از کنار این شغل کسب درآمد می​کنند. هم‌اکنون با پرورش انبوه و صادرات این حشره زیبا درآمد خوبی نصیب شما می‌شود. چراکه کفشدوزک کریپتولموس در خارج از کشور حدود نیم دلار ارزش دارد.

نخستین قدم، تهیه غذاست

در پرورش کفشدوزک به اولین چیزی که باید فکر کنید، غذای مورد نیاز است. این حشره از شپشک​های آردآلود در کدو یا جوانه سیب​زمینی استفاده می​کند. شما قبل از هر چیز باید کدوها یا سیب​زمینی​های سالم و بدون پوسیدگی را از بازار خریداری و آنها را به شپشک آلوده کنید. لازم به ذکر است این آلودگی را که به صورت کلونی است، می​توانید از مراکز تحقیقات گیاه پزشکی و یا پرورشی به مقدار مورد نیاز تهیه کرده و کار را آغاز کرد.

به طور متوسط یک ماه طول می​کشد که آلودگی تمام سطح کدو را فرابگیرد. البته به فاصله هر ۱۰ تا ۱۵ روز باید کدوها را جابجا کرد. در روزهای سرد سال، نیاز به دستگاه گرم کننده​ای دارید که دمای اتاق را بین ۲۵ تا ۲۹درجه سانتی​گراد نگهدارد.

انبارداری کدوها و سیب‌زمینی‌ها کاری است که به شم اقتصادی و تیزبینی خاصی احتیاج دارد. به عنوان مثال باید قیمت​های مختلف سیب​زمینی و کدو را در بازار سنجید. در مواقعی که قیمت یکی از این اقلام بالا رفت، می​توان دیگری را که قیمت پایین​تری دارد، جایگزین کرد و بدین ترتیب صرفه​جویی در هزینه​ها را مبنای کار قرار داد.

به هر ترتیب بنابر مساحتی که در اختیار دارید، می​توانید تعداد کدوها را تنظیم کنید. پس از آغشته شدن کامل آنها به شپشک آردآلود، اکنون غذای مورد نیاز کفشدوزک آماده است. جالب است بدانید که بسیاری از فعالان این رشته، تنها به همین حرفه مبادرت می​ورزند و ممکن است قسمت دوم و اصلی کار، یعنی پرورش کفشدوزک را دنبال نکنند. چراکه تا اینجا هم می​توانند درآمد درخور توجهی برای خود داشته باشند؛ هرچه کدوی آلوده به شپشک آردآلود بیشتر، درآمد بیشتر!

پرورش کفشدوزک

کفشدوزک کریپتولموس، بومی کشور استرالیا بوده و برای اولین بار در سال ۱۸۸۸ میلادی برای کنترل آفات معرفی شد. این گونه در طول زندگی‌اش ۴۰۰ تا ۵۰۰ تخم تولید می​کند. طی مراحل مختلفی که حدود یک ماه طول می​کشد، این تخم​ها به حشره بالغ تبدیل می​شوند. لارو این کفشدوزک در طول دوره لاروی به بیش از ۲۵۰عدد شپشک آردآلود برای تغذیه نیاز دارد.

لاروها در ابتدا اشتهای زیادی دارند، بنابراین لازم است که به طور مداوم کلونی​های شپشک را در اختیار آنها قرار دهید. پس از رسیدن به سن بلوغ، می​توانید هر کفشدوزک را به طور میانگین به قیمت ۵۰ تا ۷۰تومان بفروشید.

البته ذکر این نکته لازم است که پیش از شروع کار، مشتری​های خود را پیدا کرده و از بازار فروش اطمینان داشته باشید.

مساحت مورد نیاز به وسعت کار شما وابسته است. اما دست​کم به ۲اتاق ۳در۴ مجزا احتیاج دارید که حداقل ۲۰متر از هم فاصله داشته باشند. یکی برای تولید شپشک و دیگری برای پرورش کفشدوزک. منفذها و خروجی​های اتاق​ها باید به طور کامل پوشیده شود. تهویه مناسب و سیستم تنظیم دما از دیگر مواردی است که رعایت آن در اتاق​ها ضروری است.

برآورد

حال تصور کنید که قرار است در یک هکتار باغ چای که آلوده به شپشک است، کفشدوزک​ها را رها کنید. معمولا در هر هکتار حدود ۱۶هزار بوته چای کاشته می​شود. به طور متوسط برای هر بوته حداقل ۴کفشدوزک نیاز است. اگریک چهارم بوته​ها آلوده باشد این باغ به ۱۶هزار کفشدوزک نیاز دارد. در نتیجه درآمد شما از انتقال کفشدوزک​ها به این باغ، یک میلیون و ۱۲۰هزار تومان خواهد بود. این درحالی است که سمپاشی چنین باغی، بر اساس نوع سم، بالغ بر ۲میلیون تومان هزینه در بر دارد. علاوه بر آن کفشدوزک​ها به​رغم عاری بودن از آلودگی، تنها بر بوته​های هدف متمرکز می​شوند. اما در سمپاشی، باغدار مجبور است کل بوته را به سم آغشته کند تا شپشک​ها از بین بروند.

هم اکنون که در فصل سرد سال هستیم، تولید کلونی​های شپشک به طور چشمگیری می​تواند سودآور باشد. قیمت کدوی آلوده شده حدودا ۳ تا ۴برابر قیمت کدوی سالم است. بنابراین کسانی هستند که از فروش همین کدوهای آلوده امرار معاش میکنند. البته نگهداری و مراقبت از آن مهارت و کوشش خاصی را میطلبد که مستلزم کسب تجربه است. علاوه بر آن به دلیل مشکلات پرورش کفشدوزک در چنین فصولی، ممکن است در فروردین ماه سال بعد، قیمت هر کفشدوزک مادری به ۲۰۰ یا ۳۰۰ تومان هم برسد. پس از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرید!

آشنایی با نقش کفشدوزک و دفع آفات: از دشمنان طبیعی شته ها که احتمالاً  اکثر مردم آنها را در طبیعت مشاهده کرده اند، کفشدوزکها هستند. گونه هایی از کفشدوزک ها مانند کفشدوزک هفت نقطه ای ککسینلاسپتمپونکتاتا و هیپودامیا و ریه گاتا، هم در مرحله لاروی و هم در مرحله حشره کامل از شته ها تغذیه می کنند و از عوامل مهم کنترل بیولوژیک شته ها هستند. عموماً کفشدوزکها طیف وسیعی از شته ها را مورد تغذیه قرار می دهند و  تنها از یک گونه خاص از شته ها تغذیه نمی کنند. اگر در محیط گلخانه ای فقط دو یا سه نوع کفشدوزک رها شود، تمام شته ها را از بین می برند. به طوری که کفشدوزک هفت نقطه ای از حدود 50 نوع شته تغذیه می کند یا به عبارتی پلی فار است. این کفشدوزک که به آن پینه دوز و گاهی اوقات C-7 نیز گفته می شود، از فراوان ترین و معروف ترین گونه های حشرات شکارچی است که در تمام نقاط مختلف دنیا در مبارزه بیولوژیک کاربرد فراوانی داشته است. لارو حشرات بالغ از انواع شته های آزاد، گالزا و حتی شته های ریشه، شپشک های نباتی، پسپل ها، تخم و لارو جوان سایر حشرات تغذیه می کند. هر کفشدوزک در دوره لاروی هزار و هر حشره کامل تا 9000 شته را طعمه خود قرار می دهد. حشره بالغ نسبتاً بزرگ و به طول 5/5 تا 8 میلیمتر، محدب با سر سیاه رنگ که از طرفین دو چشم پیشرفتگی پیدا نموده است. در حاشیه جلویی سر نوار باریک قرمز رنگی مشاهده می شود، شاخکها دارای قاعده سیاه و بندهای خرمایی رنگ است.

این کفشدوزک به صورت حشره کامل در پناهگاه ها نظیر زیر پوست درختان و شکاف دیوارها زمستان گذرانی می کند. در بهار هنگامی که دما به 12 درجه سانتیگراد می رسد، کفشدوزکها از پناهگاهها خارج و شروع به تغذیه می نمایند. سپس حشرات بالغ جفت گیری کرده و در دمای 20 تا 30 درجه سانتی گراد و بعد از 4 روز تخم گذاری می نمایند. تخم ها به صورت دسته ای (50 تا 100عدد) در زیر برگهای گیاهان قرار می گیرند. تعداد تخم بین 70 تا 300 عدد و حداکثر تا 3000 عدد گزارش شده است. لاروهای جوان از تخم خارج شده و در قسمت های مختلف گیاه به جستجوی طعمه می پردازد. این حشره ها دارای 3 تا 5 نسل در سال هستند.

آموزش کشت قارچ خوراکی در منزل

آموزش کشت و پرورش قارچ خوراکی در منزل آموزش تصویری کشت قارچ صدفی

آموزش مراحل کاشت قارچ صدفی خوراکی

آموزش مراحل کاشت قارچ صدفی خوراکی 1- خرد کردن مواد اولیه :کاه وکلش غلات را باید کاملا خرد کردتا اینکه ساقه های آنها به حدود 5-7 سانتیمتر برسد.

2- خیساندن : کاه وکلش خرد شده  را بایددر حوضچه ی آب بمدت 1-5ساعت خیساند.بطوری که با آب اشباع شوند.در صورت زیاد بودن کاه وکلش میتوان روی شطح صافی قرارداد وبا آب پاش دستی یا فواره ای اقدام به خیساندن آنها کرد.

3-پاستوریزه کردن : بعداز خیساندن کاه وکلش را باید با بخار آب داغ پاستوریزه کرد.برای پاستوریزه کردن به این ترتیب که داخل بشکه ای که پایین آن شیر نصب است.مقداری آب میریزیم.وبعد سه پایه ای داخل بشکه قرارداده وصافی را روی سه پایه قرار می دهیم.کاه و کلش شسته شدن را روی صافی ریخته ودرب بشکه را میبندیم.زمانی که آب به جوش آمد باید یک ساعت بگذرد تا کاه کاملا پاستوریزه شود.وبعد کاه را خارج کرده ودرسینی میریزیم .دراین حال وزن کاه سه برابر میشود.برای ضد عفونی کردن اتاق باید:آن را کاملا تمیز کنیم .سوراخهای آن را بگیریم .با آب آهک تمام سطح آن را شستشو دهیم. بمدت 24 ساعت درب وپنجرههای آن بسته باشند.وبعد از 24 سهعت دربهارا باز کرده تا تهویه کامل انجام شود.

4-مخلوط کردن بذر قارچ با مواد اولیه : زمانی که کاه رااز بشکه بیرون می آوریم به نسبت هر 100کیلوگرم کاه خشک یک کیلو گرم سولفات کلسیم پنج کیلوگرم کربنات کلسیم ومقداری پودر یونجه (به میزان 100گرم)با کاه مخلوط کرده وسپس بذر قارچ را به آن اضافه میکنیم.میزان بذر مورد نیاز برای هر کیلوگرم کاه پاستوریزه شده 30-25گرم میباشد.ودر نهایت مواد مخلوط شده را درون کیسه های پلاستیکی میریزیم .سپس کیسه ها را آویزان میکنیم.برای آویزان کردن از میله های آهنی یا دار بست یا هر چیز دیگری استفاده میکنیم.همچنین میتوان قارچ را در جعبه گلدان سبد ویا تورهای پلاستیکی با سوراخهای ریز کشت کرد.

وزن متوسط هر کیسه 70*45سانتیمتر5-6کیلوگرم وکیسه های 90*45سانتیمتر 9-11کیلوگرم باید باشد.وباید صبر کرد تا میسیلیوم (بذر قارچ)روی کاه رشد کرده وکل توده سفید رنگ شود.بذر مورد نیاز را میتوان از مؤسسه ی اصلاح بذر ونهال ویا از مؤسسات جهاد کشاورزی تهیه کرد.

5-نگه داری کیسه ها در شرایط کنترل شده : بعداز رشد توده سفید قارچ در روزهای اول تا سوم کیسه ها باید در دمای 20درجه سانتی گراد ودر شرایط تهویه ملایم ورطوبت 85-90درصد نگه داری شوند.کنترل رطوبت ودما را با استفاده از رطوبت سنج ودما سنج انجام دهید.دراین روزها کیسه ها به نور نیاز ندارند .وبرای خروج آب اضافی ته کیسه ها را سوراخ کنید.پس از گذشت 3-8روزباید حدود 20-30برش ضربدری در اندازه 2سانتیمتر روی کیسه ها ایجاد کرددراین مرحله نیز دمای مناسب 20درجه ورطوبت 85-90درصد وتهویه ملایم موردنیاز است.ضمن اینکه نیاز به نور هم نمی باشد.برای برش از چاقو تمیز یا ضد عفونی شده با الکل استفاده کنید.پس از گذشت 8روز 20برش ضربدری اضافه کنید.در این روزها 70درصد سطح کمپوست (همان کاه وکلش پاستوریزه شده )به دلیل رویش قارچ سفید می شود.بعداز گذشت 17-21روزباید رطوبت رابه 90درصد برسانید.ودما را بین 18-22درجه نگه داشت.در این مرحله در شبانه روز به حدود 16 ساعت نور نیاز است.شکل اولیه قارچ مانند ته سنجاق است.

نکات ایمنی و قابل توجه جدی : 1-کاهش نور وعدم تهویه مناسب موجب کوچک شدن کلاهک وبلند شدن ساقه میشود.2-کاهش دما به زیر 17 درجه موجب تیره شدن کلاهک میشود.از پاشیدن آب مستقیم بر روی کلاهک اجتناب شود.4-برای تولید کلاهک قارچ یک شوک حرارتی لارم است.(یعنی دما راباید یک مرتبه 2-3درجه افزایش دادبرای مدت کوتاهی وسپس کاهش داد.)

                  

---

آموزش مراحل تولید قارچ خوراکی صدفی

آموزش مراحل تولید آموزش پرورش قارچ خوراکی صدفی الف-تهیه بستر کاشت : مواد مختلفی برای کاشت قارچ مناسبند. اما بهتر است از بقایای گیاهان مانند : کاه وکلش غلات  علفهای هرز چوبهای جنگلی بقایای بوته پنبه زیتون خاک اره و...که در حالت عادی از آنها استفاده نمی شود استفاده کرد.رایج ترین ماده کاه وکلش غلات (گندم وجو وذرت)میباشد.

ب-سالن مناسب کاشت : قارچ را غالبا در محیط سر بسته کشت می دهند.مکان کشت باید از نظر نور وتهویه مناسب باشد.یک گارگاه استاندارد باید کف سقف ودیوارهای آن سیمانی باشدوبرای اینکه رطوبت آن بهتر حفظ شود باید سرتاسر دیوارهای آنرا بانایلون(پلاستیک) پوشاندالبته میتوان از برخی انباریها که تقریبا مناسب هستند نیز استفاده نمود.ودر منزل به کشت قارچ پرداخت.با حفظ نکات ایمنی وبهداشتی.برای کف اتاق باید شیب ملایم در نظر گرفته شود.وباید لوله ای در کف اتاق تعبیه کرد تا آب اضافی به چاه هدایت شود تا مانع آلودگی شود.میتوان برای تامین رطوبت در فاصله 30سانتیمتری از سقف لوله یا شیلنگ های پلاستیکی آب به قطر 1سانتیمتر دور تا دور اتاق روی دیوارها نصب کرد.روی شیلنگ یا لوله ها باید به فاصله 30-40سانتیمتر یک سوراخ ریز با سوزن ایجاد کرد.این کار برای بالا بردن رطوبت وپایین آوردن دما مناسب است.برای جلوگیری از بیماری توصیه میشود.جلوی درب ورودی را با آب آهک ضد عفونی کنید.

                  

---

خواص دارویی قارچ خوراکی صدفی

خواص دارویی قارچ خوراکی صدفی قارچ خوراکی سرشار از ویتامین های A,B,Cواملاح معدنی کلسیم آهن و فسفر است.قارچ 45درصد مواد نشاسته ای دارد.وچون مواد قندی پایینی دارد برای افراد دیابتی تجویز میشود.دررژیم افراد چاق بهتر است همراه سرکه و آبلیمو مصرف شود.امروزه از قارچ قرصهای مولتی ویتامین وشربتهای ضد سرفه تهیه میشود که بسیار گران هستند.خوردن قارچ سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.قارچ ضد سرطان است.وبرای کلیه وکبد بسیارمفید است.به افرادی که به بیماری کلیه- روده- ورم مفاصل- اسید اوریک در خون ونقرص هستند.مصرف قارچ توصیه میشود.قارچ به دلیل درصد پروتیین بالا با گوشت برابری میکند.کشت قارچ بسیار کم هزینه است .با توجه به مصرف رو به گسترش آن در بین عموم مردم کشت قارچ برای جوانان جویای کار پیشنهاد میشود این کار کم زحمت است ودرآمد خوبی دارد.امیدوارم مطالب ارایه شده بدردتان بخورد وشما که امکانات وفضای لازم را در اختیار دارید زودتر اقدام کنید.وبرای من نیز قارچ بفرستید. از طریق ایمیل با من درارتباط باشید

                  

---

معرفی آفت و بیماری های قارچ صدفی

معرفی آفت و بیماری های قارچ صدفی کپک : کپکها ضد رشد قارچ میباشند.اگر در قسمتی از قارچ لکه ای مشاهده شود باید لکه را پاک کرده وبا پنبه آغشته به فرمالبن 4 درصد (بتادین)جای آن را ضد غفونی کرد.

مگس : مگس به رنگ سیاه وبدن آن شفاف است ولی انتهای سر آن سیاه میباشد.که داخل قارچ تخم گذاری میکند.واز قارچ استفاده میکند.مگس در داخل قارچ نفوذ کرده و رگ های سیاهی درآن بوجود می آورد.

بهترین راه مبارزه پیشگیری است.با نصب مناسب توری بر در و پنجرها ویا با لامپها ی پرنور ویا کارتهای زرد رنگ چسب دار می توان آنها را از بین برد.ویا از سموم حشره کش استفاده نمود .چنانچه بیش از 8/1در سطح بستر کاشت آلودگی دیده شود وبوی گند مانند ترشیدگی یا آمونیاک از بستر کاشت به مشام رسید.حتما باید آن را از سالن خارج کرد.ودر محل مناسبی اقدام به دفن یا سوزاندن آن نمود تا از شیوع آلودگی در سالن جلوگیری شود.1- دراین روش چون از کود حیوانی وخاک استفاده نمیشود نیازی به شستشو قارچ نمیباشد.2- برای نگه داری قارچ به مدت طولانی باید آنهارا بمدت 3-5 دقیقه در آب جوشاند.وسپس انهارا آبکش نمود و داخل فریزر گذاشت .3- برای تهیه پودر قارچ پس از خشک کردن آنها را آسیاب میکنیم .ودر غذاهایی مانند کوکویا کتلت وشامی میتوان مصرف نمود.از بقایای بستر قارچ برای خوراک دام می توان استفاده کرد با توجه به مقدار پروتیین موجود در قارچ مصرف آنها توسط دام در شیر وگوشت آنها بسیار مؤثر است.می توان از قارچ ترشی نیز تهیه نمود.قارچ را میتوان خشک نمود و در هوای آزاد وسایه ویا حرارت ملایم قرار داد.وآنها را در بسته های بدون هوا و در جای خشک وخنک نگه داری وبسته بندی کرد.قبل از خشک کردن باید آناه را در آب بمدت 2-3دقیقه جوشاند.این کار باعث سفیدی وبالا رفتن کیفیت ومدت زمان نگه داری بیشتر قارچ میشود.