بدون شک یکی از زیباترین شاخصه های فصل بهار, شکوفایی انواع و اقسام گل است شاید بتوان بهار را یکی از ایده آل ترین موقعیت ها برای آموزش باغبانی یا حتی شناخت مختصر با انواع گل ها و گیاهان تلقی کرد, چراکه در این فصل تب گلکاری حتی در میان شهرنشینان نیز بالا می گیرد
بدون شک یکی از زیباترین شاخصههای فصل بهار، شکوفایی انواع و اقسام گل است. شاید بتوان بهار را یکی از ایدهآلترین موقعیتها برای آموزش باغبانی یا حتی شناخت مختصر با انواع گلها و گیاهان تلقی کرد، چراکه در این فصل تب گلکاری حتی در میان شهرنشینان نیز بالا میگیرد.
درست که خرید گل و گلدان تا حد زیادی به ذائقه خریدار و امکانات بازارهای عرضه کننده بستگی دارد، اما باید به خاطر داشت همیشه راه هایی ساده وجود دارد که هر خریدار عادی هم می تواند از طریق آنها اوج سلیقه خود را در معرض نمایش بگذارد.
یک اصل ساده باغبانی، بر این نکته جالب تاکید می کند که در کاشت گل ها چه در یک گلدان کوچک و ساده و چه حتی در باغچه، همیشه باید به کاربرد رنگ های مختلف در کنار یکدیگر توجه کرد. به عنوان مثال شناخته شده ترین گل بهاره یعنی پامچال (Primula/spp.) که یک نوع گیاه دائمی با گل های معطر است، می تواند در یک گلدان ساده همراه با سنبل پیازی (Hyacinthus/spp.) به رنگ های بنفش، ارغوانی، صورتی و حتی سفید بسیار متفاوت جلوه کند.
حتی گل پیازدار زرد و سفید نرگس شیراز (Narcissus/tazetta) همراه با گل ریزوم دار زنبق (Iris/graminea) به رنگ های آبی ـ بنفش و ارغوانی که معمولا در آخر بهار به گل می نشیند، در یک گلدان کوچک مستطیلی زیباتر به نظر می رسد.
گل های پیازی بهاره
یکی از معروف ترین گـل های پیازی بهاره، سنبـل (Huacinthus/spp.) است که خاستگاه آن شمال شرق ایران، شرق مدیترانه و ترکمنستان است.
به طور کلی مناطقی با زمستان ها و بهارهای سرد و مرطوب و تابستانی های گرم، برای پرورش سنبل ایده آل هستند. این گل چون واجد ویژگی های نمادین سفره هفت سین است، یعنی هم نام پارسی دارد، هم با حرف سین آغاز می شود و هم ریشه گیاهی دارد، اغلب به عنوان نماد رنگ و زیبایی زینت افزای سفره های هفت سین می شود.
سنبل وحشی یا سنبل ایرانی که به صورت خودرو می روید، معمولا از جنس سنبل های کم پر یا کم تراکم است، اما برای کاشت آپارتمانی این گیاه معمولا بر پیازهای هلندی که گل های متراکم تری دارند، تاکید می شود.
پیاز سنبل خوب معمولا حدود ۱۶ سانتی متر است و در مرحله اول در گلدان های کوچک با خاک سبک و سرشار از کمپوست کاشته می شود، به طوری که دوسوم پیاز آن در خاک قرار می گیرد و اصطلاحا نوکش از خاک بیرون می ماند. آبیاری در این مرحله نسبتا کم است و به هیچ وجه نباید خاک را غرقابی کرد.
پیاز سنبل را حدود شش هفته در محیط سرد و همراه سایه نگه می دارند و پس از نمایان شدن برگ ها و خوشه گل آن را به جایی روشن تر منتقل می کنند. گل های به بار نشسته به نور زیاد، درجه حرارت حدود ۱۰ درجه سانتی گراد و آبیاری اندک نیاز دارند.
گل پیازی نرگس از سررده Narcissus، یکی دیگر از گیاهان پیازی و بهاره است که طیف گسترده ای را هم شامل می شود.
این گل با انواع مختلفی که دارد، هم برای کاشت در گلدان مناسب است و هم در باغچه و حتی زیر درختان خوب جواب می دهد.
کاشت نرگس بسیار ساده است، به طوری که حتی افراد مبتدی هم می توانند از کاشت آن لذت ببرند. زمان کاشت پیاز نرگس مهر ماه و حداکثر آبان است.
یکی از مهم ترین ویژگی های پیاز گل نرگس این است که برخلاف پیاز سنبل که فقط در صورت نگهداری در خاک مناسب مجدد به بار می نشیند، اغلب چند سال متوالی گل می دهد و گل های آن نیز هر سال درشت تر می شود. گل نرگسی که به بار نشسته باشد، درست همانند سنبل به آب زیاد نیاز ندارد، اما نور خورشید و درجه حرارت کمتر از ۲۰ درجه سلسیوس ماندگاری آن را افزایش می دهد.
گل های رونده
گیاهان گلدار بالارونده یکی از بهترین گزینه ها برای پوشاندن دیوارهای زشت و مناظر نامتعارف شهری هستند. کلماتیس (Clematis/spp.)، گلیسین (Wisteria/spp.) و رز آبشار طلا (Rosa/banksiae) از گیاهان گلدار بالارونده ای هستند که هر ساله در فصل بهار جلوه متفاوتی در شهرها پدید می آورند.
برای کاربرد صحیح این گیاهان نخست لازم است گیاه مناسب را انتخاب و خریداری کنید. به این منظور باید حتما به نشانه ها خوب دقت کنید. گیاهان رونده سالم شاخک های محکم و قوی دارند، اما مهم ترین نکته در انتخاب درست، توجه به ریشه هاست.
برای این کار لازم است گلدان را اندکی کج کنید و زهکش خاک را بررسی کنید. اگر گیاه ریشه های انبوهی داشت، از خرید آن صرف نظر کنید، زیرا این گیاه قطعا چند ساله و پیر است.
در مرحله بعد باید محل کاشت را بخوبی ارزیابی کنید. خاک نزدیک دیوار معمولا ضعیف و خشک است، لذا خاک باید حتما زیر و رو یا اصطلاحا هوادهی شود.
گودال تعبیه شده برای کاشت باید دو برابر عرض گلدان و حداقل ۳۰ سانتی متر عمق داشته باشد. برای کاشت گیاهان بالا رونده لازم است شاخه ها را حتما به جایی ببندید، اما مواظب باشید این کار صدمه ای به آنها وارد نکند. گره های نگهدارنده گیاهان باید تا حد امکان شل باشند تا در صورت رشد گیاه، آن را زخمی نکنند.
دیوارهای شمالی منازل که اغلب نور خورشید به آنها نمی رسد، یکی از نامساعدترین مکان ها برای کاشت گیاهان بالارونده گلدار است، اما حتی این دیوارها هم چاره دارند. در واقع شمار زیادی از گیاهان از جمله عشقه می تواند جلوه این دیوارها را تغییر دهد، اما گیاهان گلدار بالا رونده به نور کافی نیاز دارند.
ساخت یک باغچه آبی مینیاتوری
بسیاری از افراد تصور می کنند ساخت باغ های آبی کار بسیار دشواری است، اما واقعیت این است که شما می توانید با استفاده از وسایل کهنه و بازیافتی هم یک باغچه مینیاتوری و کوچک آبی بسازید و در بهار از دیدن آن لذت ببرید.
یک گلدان لعابی بزرگ یا یک سینک فرسوده و غیرقابل استفاده می تواند براحتی فضای مناسب و کافی را در اختیار شما قرار دهد.
ابتدا باید با یک تکه چوب یا هر نوع سرپوش پلاستیکی، حفره مخصوص خروج آب را مسدود کنید. سپس کمی بتونه لازم است تا اطراف آن را برای اطمینان درزگیری کنید.
پس از آن یک سطل پلاستیکی بردارید و مقادیر مساوی شن یا ماسه، سیمان و خاک تورب یا خاک قهوه ای و سیاه سرشار از کود گیاهی را برای ساخت یک نوع پوشش خاص به نام «هایپرتوفا» با یکدیگر مخلوط کنید سپس آرام آرام مقدار کمی آب به مخلوط اضافه کنید و آن را با یک تکه چوب به هم بزنید تا سفت شود سپس با استفاده از یک قلم موی کوچک مخصوص نقاشی ساختمان وچسب صنعتی، اطراف این حوضچه را به چسب آغشته کنید.
در مرحله بعد با استفاده از دستکش از پوشش هایپرتوفا بردارید و قسمت های آغشته به چسب را بپوشانید. ضخامت این پوشش باید کم باشد و تنها یک سطح غیرمسطح ایجاد کند چرا که اگر ضخامت زیاد باشد، چسب آن را نگه نمی دارد.
این حوضچه را چند روز یا حداقل یک هفته دور از آب و باران نگه دارید تا کاملا خشک شود. سپس می توانید براحتی آن را با آب و گیاهان غرقابی از جمله نیلوفرهای آبی (Nymphaea/capensis) که این روزها در بازار موجود است، پر کنید.
نیلوفرهای آبی اغلب در حوضچه های کم عمقی نظیر آن چه ساخته اید، رشد می کنند و آفتاب دوست هستند. البته کمی سایه در روز هم برای آنها لازم است. اگر محیط را تمیز نگه دارید، می توانید در اواخر بهار شاهد رویش گل های زیبای نیلوفر در این برکه کوچک باشید.ضمیمه سیب
منابع:
Simply Gardening, Richard Jackson -
and Carolyn Hutchinson
The all seasons gardener -
Mark Cullen
The Practical rock and-
water garden, peter Robinson
تهیه و تنظیم: فرناز حیدری - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست