گل وریزیا

گل وریزیا

فارسی رایج: وریزیا

نام انگلیسی:Flaming sword

نام علمی: Vriesea sp

از خانواده: bromeliadaceae

خاستگاه: آمریکای مرکزی و جنوبی

گل  وریزیا گیاهیست علفی  از خانواده ی برومیلده یا آناناس خودمون که بومی جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی و جنوبی میباشد و در آن مناطق به صورت دارزی زندگی میکند. به همین دلیل نگهداری این گل راحت است و در نقاط سایه دار به خوبی رشد میکند ولی خب نور و البته رطوبت  بیشتر یک آپشن محسوب میشود.تاکنون در حدود ۲۵۰ گونه از این جنس شناسایی شده که بیشتر به هوای برگها و گلهای شمشیر مانندش پرورش داده میشود

نیازها:

دما: بهترین دما برای این گل دمای ۱۵ الی ۳۰ درجه میباشد ولی در خانه بعید به نظر میرسد دما تا زیر ۱۵ درجه برسد ودر صورت گرم بودن زیادی حتما گیاه را آبپاشی کنید بنابراین دمای داخل منزل و اتاق برای پرورش این گل مناسب است در نظر داشته باشید که دمای شب ۲ الی ۳ درجه پایین تر از دمای روز باشد!

آبیاری:طبق دمای اتاق شما،به طور میانگین هفتگی ۲ بار آبیاری کافیست و حتما حفره ی میانی یا (روزت کاپ) گل را همیشه پر از آب نگه دارید!

رطوبت: همانطور که گفته شد این گل در مناطق بومی خود روزگاز مرطوبی را سپری میکند 

نور: در جنگلهای آمریکای جنوبی مثلا آمازون پوشش گیاهی بسیار فشرده است 

خاک: درجنگل به دلیل آب و رطوبت زیاد و نور کمتر ،تجزیه ی مواد به کندی صورت میگیرد و خاک به اصطلاح آلی است تا معدنی،در منزل یا گلخانه میتوان از خاکهای آلی مثل پیت ماس و ترکیت ان با پرلیت به صورت نصف نصف  استفاده کرد تا آب را به راحتی رد بدهد البته  این گل را در خاک ارکیده یا خزه  هم میتوان اشت تا  در تنه ی درخت یا درز دیوار ها قرار داد

تغذیه : باید ماهی یکبار با نصف مقدار توصیه شده آن هم با کودهای مایع تغذیه شود.

گلدهی: این گل جز گلهای اصطلاحا Monocarpicمیباشد یعنی پس از گلدهی مرده و پاجوش یا بچه ی آن جای خود را میگیرد پس از پایان دوره ی طولانی گلدهی گیاه را کف بر کرده تا اجازه رشد سریع تر بچه داده شود.می توان با پوشیدن پلاستیک و قرار دادن سیب رسیده یا  موز زیر پوشش آن ،گیاه زبان بسته را وادار به گلدهی کرد!

گلدهی

تعویض گلدان:این گیاه پس از بزرگ شدن دیگر نیازی به تعویض گلدلن ندارند و فقط بچه های آنها را جهت مستقل شدن و تشکیل خانواده جدا کرده و به گلدانی دیگر منتقل کنید

تکثیر: مانند بقیه گیاهان خانواده آناناس باید با جدا کردن بچه ها از کنار مادر یا یحتمل ساقه گل آن را تکثیر کنید.

عوارض و درمان:

برگ ها زرد رنگ شده و لکه های قهوه ای در سطح زیرین انها مشاهده میگردد: عامل ان حشره افت است.هفته ای یکبار با سم حشره کش نفوذی طبق دستور گیاه را سمپاشی نمایید تا علائم بر طرف گردند.

برگها رنگ خود را از دست داده اند :نور کافی نیست و یا تغذیه ی مصنوعی مورد احتیاج است.شرایط را بازدید کنید گیاه را به محل روشنتری منقتل کرده و یا طبق دستور تغذیه نمایید.

برگها خشک،چروک و لوله شده است: هوا سرد است و گیاه تشنه است.گیاه را به محل گرمتری منتقل کرده  و ابیاری کنید.

برگها چروک خورده و قهوه ای میشوند: هوای محیط خیلی گرم است،گیاه را به محل خنک تری ببرید،غبار پاشی را فراموش ننمایید.

لکه های سوخته در وسط برگ مشاهده می گردد: غبارپاشی در افتاب انجام شده است.گیاه به رطویت احتیاج دارد ولی در افتاب غبارپاشی نکنید.برگهای از بین رفته را با کارد تیزی حذف کنید(پوشیدن دستکش را فراموش نکنید.برگها تیز هستند)

برگها حالت زنگ زدکی پیدا کرده اند: از مواد براق کننده ی شیمیایی استفاده نکنید،پارچه و یا اسفنج مرطوب برای تمیز نگهداشتن برگها مناسب تر است.

گلها ظاهر شده ولی برگها در حال خشک شدن هستند: کاملا طبیعی است،پاجوشها از این به بعد ظاهر شده و رشد خواهند کرد.بعد از اینکه گیاه مادری از بین رفت پاجوشها را جدا نموده و هر کدام را به یک گلدان کوچکتر منتقل کنید.

 .در زمستان هفته ای یکبار و در تابستان هفته ای دو بار ابیاری کافی است

پرورش و نگهداری گل آنتوریوم

 گل آنتوریوم گیاه زیبای آپارتمانی است. برگهایش کشیده و خنجری به رنگ سبز پررنگ و براکته هایش قرمز و قلبی شکلند.دوام گل و براکته آنتوریوم زیاد بوده و ۲ تا ۳ ماه پایدارمی ماند.گلهای واقعی آنتوریوم اندام فنرمانندی اند که از داخل براکته ها رشد می کنند.

گلهای ان خوشه ای و پیچیده شده در یک براکته بزرگ قلبی شکل رنگین میباشد.این گیاه مانند ساقه اصلی بوده و ارتفاع آن به بیش از ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر می رسد، دارای برگهای کمی پهن، سبز تیره و به طول بیش از ۱۸ سانتیمتر می باشد براکته ها با اسپات قرمز، صورتی، زرد و یا سفید در اواخر بهار یا فصل تابستان ظاهر می شونددو رقم از این گل شناخته شده:۱/شزریانوم ۲/اندرنوم.این گیاه به خاطر گلهای بادوام و زیبایش که غالبا دارای دمگل بسیار بلند است در گلخانه کشت و کار میشود.بسیاری از گونه ها در گلخانه در فصل پاییز و زمستان گل میدهد . اسم علمی آنتوریوم، Anthorium scherzerianum و از خانواده Araceae  و بومی گواتمالا و کوشاریکا می باشد.

به دلیل مقاومت این گیاه به سایه میتوان ان را در منازل پرورش داد.

مراقبت و نگهداری از گل آنتوریوم

نور گل آنتوریوم :

به نور ملایم با سایه آفتاب علاقه مند است. در تابستان آن را از نور مستقیم آفتاب محافظت کنید.

گرما و رطوبت گل آنتوریوم :

دوستدار محیط گرم و مرطوب است. آنتوریوم به جنگلهای استوایی تعلق دارد، به همین دلیل گرما و رطوبت زیاد سبب رشد بهتر آن می گردد.

کاشت و مراقبت از گل آنتوریوم

خاک گل آنتوریوم :

این گیاه در تورب بسیار خوب رشد ونمو میکند.همچنین در مخاوطی از ۵۰٪تورب ۵۰٪ماسه و یا ۵۰٪ خاک برگ پوسیده و ۵۰ ٪ ماسه میتوانیم انتوریوم بکاریم.

ابیاری گل آنتوریوم :

به اب سنگین و سرما بسیار حساس است در زمستان۸-۶ هفته استراحت دارد بنابراین به ابیاری کمی نیاز دارد.

گلخانه گل آنتوریوم :

انتوریوم به نور ملایم ، محیط گرم ،خاک مرطوب احتیاج دارد.در ماه های بهار و تابستان باید شیشه های گلخانه را پوشاند زیرا گیاه به نور مستقیم افتاب نیازی ندارد.همواره باید انها را در گلخانه گرم و مرطوب کشت و کار کرد.

ازدیاد و تکثیر گل آنتوریوم :

طرز تکثیر معمولی ان از طریق تقسیم بوته است.در اطراف یک بوته انتوریوم ده ها پاجوش رشد میکند که با بیرون اوردن بوته از خاک به اسانی پاجوش ها جدا میشوند.هرگز ریشه را با زور جدا نکنید و سعی کنید پاجوش ها را از کنار پایه مادری جدا کنید ، که رشد فعال داشته و برگهای جدید تولید کرده اند. سپس آنها را در گلدانی با قطر دهانه ۱۳-۱۱ سانتیمتر ، حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت، بکارید. مراقب باشید گیاهچه به زیر خاک فرو نرود و کمی بالاتر از سطح خاک قرار بگیرد. دمای محیط را روی ۲۴ درجه سانتیگراد تنظیم کرده و رطوبت را بالا نگه دارید. برای این منظور یا مرتب مه پاشی کنید و یا گلدان یا کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید.

تکثیر انتوریوم از طریق کاشت بذر امکانپذیر است.بذر آن در محیطی با حرارت ۲۲ درجه سانتی گراد و در مدتی بین ۵ تا ۷ هفته سبز میکند.کاشت بذر در تورب نتیجه خوبی داده است.

پرورش گل آنتوریوم یا گل فلامینگو در گلخانه

بیماری ها ، آفات  و درمان گل آنتوریوم :

در صورتی که گلدان شما برگهای جدید ریز و رنگ پریده ای می دهد و گلهای آن ظاهر نمی شود. تغذیه مصنوعی را شروع کنید چون ظاهرا خاک گلدان خیلی فقیر است. و اگر فقط با ظاهر نشدن گلها روبه رو شدید، نور محیط رشد گیاه مناسب و کافی نیست، پس آن را به محل پرنورتر اما دور از اشعه مستقیم آفتاب منتقل کنید. این عارضه ممکن است مربوط به آبیاری زیاد از اندازه هم باشد. در زمستان هفته ای ۱ بار آبیاری کافی است. برگهاس خیلی پر پشت اما بدون گل بیانگر غنی بودن زیاده از حد خاک می باشد. و باید در زمستان خاک گلدان را تعویض و تعدیل کرد حمله قارچ به این گیاه لکه های قهوها ی روی برگ ها تشکیل می دهد و باید با محلول قارچکش نفوذی سمپاشی صورت گیردو برگهای خیلی صدمه دیده، حذف شوند.

اگر در زمستان هوا خیلی سرد و مرطوب باشد برگها زرد شده و به سمت پایین ، می پیچد بنابراین باید گلدان را به محل گرمتری منتقل نمود و آبیاری را کمتر کرد در صورتی که برگهای سبز می پیچد هوا سرد و خشک است. برگهای سیاه شده در نتیجه سرمای زیاد، ایجاد می شوند و برگهای نازک ، کم آب و زرد رنگ معرف گیاه تشنه می باشد. اگر زخمهای سفید پنبه ای در زیر برگ و قاعده آن تشکیل شوند. یعنی حشرات آفت در حال فعالیت است می توانید هر دو هفته یکبار با سم حشره کش نفوذی گیاه را سمپاشی کنید و با پنبه آغشته به سم زخمها را خیس نمایید. عامل ایجاد رشته های تار عنکبوتی در سطح برگ کنه ریز قرمز است. باید با پارچه مرطوب برگهار ا تمیز کنید و با سم کنه کش گیاه را سمپاشی نمایید. تامین رطوبت در کاهش آفت موثر است .

اگر برگها براق بودن خود را از دست داده اند روزانه با آب ولرم برگها را پاشی کنید چون علت این امر می تواند هوای خشک باشد. صدمات فیزیکی برگها را شکافدار و مریض نشان می دهد بنابراین گلدان را از محل پر تردد دور کنید و برگهای صدمه دیده را قطع نمایید.

کاشت و پرورش گیاه باباآدم

گیاه باباآدم (به انگلیسی Burdock )

گیاه باباآدم بومی اروپا، آسیا و ژاپن است که دارای یک ریشه خوراکی می باشد و بیشتر برای مصرف ریشه آن کاشته می شود. همچنین برگ ها و ساقه های گیاه باباآدم نیز خوراکی هستند. ریشه گیاه باباآدم را می توان هم به صورت خام و هم به صورت پخته مصرف کرد. برگ ها و ساقه معمولا مانند اسفناج پخته می شوند. گیاه باباآدم در طیف گسترده ای از داروهای گیاهی استفاده می شود. شایع ترین مشکلاتی که توسط گیاه باباآدم برطرف می شوند شامل مشکلات پوستی و پوست سر هستند که باعث کنترل ریزش مو و شوره سر می شود. گیاه باباآدم برای درمان بیماری های کبدی نیز استفاده می شود. همچنین برای تحریک دستگاه گوارش، درمان سرماخوردگی و گلو درد، و حتی درمان جذام از گیاه باباآدم استفاده می شود.

توجه : افراد دیابتی باید قبل از خوردن گیاه باباآدم با پزشک خود مشورت کنند، زیرا این گیاه ممکن است با داروهای دیابت تداخل  داشته باشد.

کاشت گیاه باباآدم:

گیاه باباآدم از طریق بذر رشد می کند. کاشت و پرورش گیاه باباآدم بسیار آسان است و به صورت خودرو و بدون کمک انسان نیز در طبیعت رشد می کند. گیاه باباآدم آفتاب کامل را ترجیح می دهد ولی می تواند سایه جزیی را هم تحمل کند. خاکی که گیاه باباآدم در آن کاشته می شود باید غنی باشد و زهکشی خوبی داشته باشد. یک ویژگی مهم که خاک باید داشته باشد این است که شل باشد و تا عمق 1 مترعاری از سنگ و کلوخ ها  باشد. در این صورت ریشه گیاه باباآدم رشد طولانی و مستقیمی خواهد داشت. 

بذرهای گیاه باباآدم را می توان به صورت مستقیم در زمین کاشت. بذرهای گیاه باباآدم را بعد از گذشت آخرین سرما می کارند. فاصله بین بذرها باید 8 سانتی متر باشد و فاصله بین ردیف های کاشت را باید 60 سانتی متر در نظر گرفت. عمق کاشت بذرها 1 تا 2 سانتی متر است. در صورتی که خاک خشک باشد، بعد از کاشت به آرامی به بذرهای کاشته شده آب بدهید. خاک را مرطوب نگه دارید ولی از خیس شدن آن اجتناب کنید زیرا در صورتی که خاک خیس شود باعث آسیب دیدن بذر می شود و از جوانه زنی بذر نیز جلوگیری می کند. بذرهای گیاه باباآدم به سرعت جوانه می زنند. جوانه زنی در عرض 4 تا 7 روز صورت می گیرد. علف های هرز را کنترل کنید به خصوص زمانی که نهال های باباآدم جوان هستند. خاک را مرطوب نگه دارید و هر ماه یک بار به خاک یک کود کلی بدهید.

بذرهای گیاه باباآدم را می توان 4 هفته قبل از آخرین سرما در خانه نشا کرد و بعد از گذشت سرما آن ها را به خارج از منتقل کرد.

ریشه برخی از گیاهان باباآدم می توانند تا 120 سانتی متر هم رشد کند. حتی ریشه برخی از گونه ها می توانند تا 2/5 متر هم رشد کنند. 

گل های گیاه باباآدم را برای ترویج رشد گیاه و ریشه حفظ کنید.

نکته: هرچه برگ های گیاه کمتر باشند، گیاه عملکرد بهتری داشته و بازده آن بالاتر می رود. اگر شما گیاه باباآدم را برای ریشه آن می کارید،  برخی از برگ های آن را هرس کنید تا ریشه گیاه رشد بهتری داشته باشد. 

آفات و بیماری های گیاه باباآدم

گیاه باباآدم خیلی کم درگیر حشرات می شود، در صورت نیاز از حشره کش ها یا مواد دافع برای دفع حشرات استفاده کنید.

برداشت محصول

برگ ها و ساقه های جوان را برای مصرف تازه برداشت کنید و آن ها را مانند اسفناج بپزید.

رشد ریشه حدودا 100 روز طول می کشد. به طور کلی می توان ریشه ها را 8 تا 12 هفته بعد از تاریخ کاشت برداشت کرد. زمانی که ریشه ها 30 تا 60 سانتی متر هستند آن ها را برداشت کنید. ریشه ها به سرعت رشد می کنند و به داخل زمین فرو می روند و در صورتی که دیر برداشت شوند ممکن است برداشت آن ها کمی دشوار شود. برای برداشت ریشه های گیاه باباآدم باید از یک بیل یا یک چنگال بسیار محکم استفاده کرد.

پوست ریشه های گیاه باباآدم را جدا کنید و آن ها را به صورت خام یا پخته مصرف نمایید. از ریشه گیاه باباآدم در سوپ و سالاد استفاده کنید و یا آن را به صورت سیب زمینی سرخ کرده مصرف کنید.

نکات مهم برای تعویض گلدان

هنکامی که شاخ و برک یک کیاه بیش از حد سنگین شود یا اینکه ریشه های ان از روزانه خروج اب بیرون بزنند زمان تعویض گلدان فرا رسیده است گیاه خود را به گلدانی که تنها کمی از گلدان قبلی بزرکتر است منتقل کنید هنگامی که گیاهان را از گلدان خارج می کنید گدان را با دست دیگر محکم ساقه ها را نگه دارید وگیاه را به ارامی بیرون بکشید .        

چند نکته برای تعویض گلدان :

 1. همیشه گلدان یا ظرفی را انتخاب کنید که دارای روزانه خروج اب باشد .

2. قرار دادن یه تکه توری برروی روزانه خروجی اب موجب می شود که خاک هنگام ابیاری از ته گلدان خارج نشود .

3. برای گلدانهای خود همیشه از خاک مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید و ان را با خاک باغچه پر نکنید .

4. قبل از ریختن خاک گلدان در اطراف گیاه خاک را مرطوب کنید .

5. در ابتدا مقدار ی خاک و ماسه در ته گلدان بریزید و ان را خوب به پایین فشار دهیدگیاه را با احتیاط از گلدان قبلی خارج کنید خاک اطرف ریشه های ان را را بتکانید تا ریشه ها بتوانند به خوبی پخش شوند . گیاه رادر گلدان جدید قرار داده و ان را کاملا از خاک پر کنید .

6 .اگر پس از تعویض گلدان برکهای پایینی گیاه قهوه ای رنگ  شدند نگران نشوید وآن ها را پس از خشگ شدن به آرامی جدا کنید .

7. پس از تعویض گلدان آن را با توجه به نیاز گیاه در محل مناسبی قرار دهید . 

بیماریهای مهم ذرت

بیماریهای مهم ذرت

           سیاهک معمولی ذرت

-        لکه قهوه ای ذرت

-        پوسیدگی خوشه ذرت

-        پوسیدگی باکتریائی ساقه ذرت

-        ویروس کوتولگی زبر ذرت

-        موزائیک ایرانی ذرت  

سیاهک معمولی ذرت common smut

سیاهک معمولی ذرت یکی از گسترده ترین و شایع ترین بیماریهای ذرت است و عموماً در نواحی گرم و نسبتاً خشک خسارت زیادی می زند. در ایران بیماری از گرگان و کرج دیده شده است.

علائم

گالهائی به اشکال و اندازه های مختلف روی ساقه، برگها و اندامهای نر و ماده ذرت بوجود می آید. در ابتدا گال دارای پوسته سفید براق است و پس از رسیدن پوسته ترکیده و توده اسپورهای قارچ آزاد می شود. گالهای ساقه ممکن است سبب کاهش محصول و اغلب خمیدگی ساقه شوند و گالهای روی برگها باعث پیچیدگی برگها می شوند. در آلودگی خوشه و سنبله بافتهای دانه و گل نر به ترتیب بوسیله گال جایگزین می شوند. آلودگی گیاهچه هر چند به ندرت صورت می گیرد ولی اغلب باعث کوتولگی و مرگ گیاه می شود.

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Ustilago maydis از Ustilaginaceae است. تلیوسپورها پس از آزاد شدن به وسیله باد گسترش می یابند و با خاک آلوده یا کود نیز پخش می شوند و به تعداد کم نیز بوسیله بذر انتقال پیدا می کنند. عامل بیماری بصورت تلیوسپور در خاک و روی بقایای گیاه از فصلی تا فصل دیگر باقی می ماند. اُپتیمم حرارتی جوانه زنی اسپورها c32⁰-26 است. عامل بیماری مستقیماً از طریق بافت مریستم جوان یا از راه زخم در بافت بالغ یا مسن نفوذ می کند.

کنترل

استفاده از ارقام مقاوم ـ اجتناب از ایجاد زخم در گیاه در طول مراحل کلتیواتورزدن یا سمپاشی ـ حفظ تعادل غذایی خاک در صورت امکان -حذف گالها از روی گیاه قبل از پاره شدن پوسته آنها و سوزاندن آنها ـ تناوب زراعی و رعایت بهداشت نیز در کاهش بیماری مؤثر است.

لکه قهوه ای ذرت Helminthosporium leaf spot

لکه قهوه ای یکی از بیماریهای مهم برگی ذرت است که اهمیت و گسترش جهانی دارد. از ایران نیز در گیلان و مازندران گزارش شده است.

علائم بیماری

علائم بصورت لکه های خرمائی رنگ مایل به خاکستری روی برگهای ذرت ظاهر می شود. لکه ها در اندازه های مختلف بطور موازی کنار هم تشکیل می شوند. حاشیه آنها زرد نخودی مایل به قهوه ای است. لکه ها ممکن است به هم پیوسته شوند و موجب سوختگی و از بین رفتن کامل برگها شوند.

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Drechslera maydis است . بیماری در مناطق گرم و مرطوب شیوع دارد. عامل بیماری زمستان را بصورت میسلیوم و کنیدی در بقایای ذرت بسر می برد و کنیدیها بوسیله باد یا باران های شلاقی به مزارع مجاور منتقل می شوند. دانه آلوده برای دام سمی نیست.

کنترل

زیرخاک بردن بقایای گیاهی ممکن است آلودگی اولیه را کاهش دهد ـ در مناطق تولید بذر ذرت، در صورت امکان قارچکشها نیز ممکن است استفاده شوند و شروع سمپاشی موقعی است که یک یا دو لکه در هر برگ وجود داشته باشد و قبل از اینکه بیماری اپیدمی شود.

پوسیدگی خوشه ذرت Ear Rot

از بیماریهای مهم ذرت در اکثر مناطق دنیا است، در ایران در سال 1365 آلودگی شدید در مزارع ذرت گیلان، مازندران و گرگان مشاهده شد. در اثر بروز این بیماری علاوه بر کاهش میزان محصول، کیفیت و ارزش غذائی دانه های حاصله نیز کاهش می یابد، به نظر می رسد شرایط آب و هوائی مرطوب برای رشد بیماری مناسب باشد. دانه های آلوده برای خوک و سایر حیوانات سمی هستند.

علائم بیماری

اولین علائم بیماری بصورت پوشش گیاهی صورتی رنگ روی خوشه ظاهر می شود و با پیشرفت بیماری و رشد قارچ این پوشش صورتی رنگ، حالت پنبه ای یا پودری شکل به خود می گیرد، رنگ دانه های آلوده از صورتی کمرنگ تا قرمز مایل به قهوه ای تغییر می کند.

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Fusarium moniliforme است که اکثراً در اطراف سوراخها و زخمهائی که توسط حشرات و یا عوامل مکانیکی دیگر ایجاد شده است مستقر می شود. از بذور آلوده نیز قارچ عامل بیماری جدا گردیده است. فرج جنسی قارچ Gibberella است که پرتیس های آبی تیره آن گاهی روی خوشه ها دیده می شود.

کنترل

استفاده از هیبریدهای مقاوم ـ برداشت زودرس ـ بهتر است برای انبار کردن رطوبت خوشه زیر 18% و رطوبت علوفه زیر 15% باشد که باعث جلوگیری از رشد بیشتر پاتوژن می شود اما این روش برای کنترل در مزرعه مؤثر نیست.

پوسیدگی باکتریائی ساقه ذرت Bacterial stalk Rot

بیماری پوسیدگی باکتریائی ساقه ذرت با آنکه بیماری چندان متداول نیست ولی تحت شرایطی می تواند خسارت قابل توجهی داشته باشد. اخیراً وجود این بیماری از منطقه دشت ناز ساری و فارس گزارش شده است.

علائم بیماری

علائم بیماری به صورت لهیدگی و قهوه ای شدن ساقه ، قاعده برگها و بلال، پژمردگی یا خشک شدن قسمت های انتهائی یا تمام بوته، پیچ خوردگی و تیره شدن قسمت هائی از ساقه و شکسته شدن و افتادن بوته ها در بسیاری از موارد دیده شده است. پیچیدگی ساقه از علائم بارز و تیپ این بیماری است.

عامل بیماری

عامل بیماری باکتری  Erwinia chrysanthemi است که یک باکتری گرم منفی و متحرک است. باکتری بصورت ساپروفیت روی بقایای محصول در خاک زندگی می کند و ذرت را از طریق روزنه ها، عدسکها و یا زخمهای ساقه یا برگ آلوده می کند و یک باکتری خاکزاد است. عامل بیماری بیشتر در مناطق دارای بارانهای شدید گسترش دارد و در مناطقی که آبیاری غرقابی یا بارانی انجام می شود شایع است و بیشتر دمای بالا c35⁰-30 به همراه چرخش کم هوا و باد را می طلبد.

کنترل

استفاده از ارقام مقاوم ـ عملیات زراعی مناسب که منجر به غرقاب سازی گیاه و زخم کردن گیاه نشود توصیه شده است.

ویروس کوتولگی زبر ذرت Maize Rough dwarf virus

اولین بار در ایتالیا و سپس در اسرائیل مورد توجه قرار گرفت و از ایران نیز گزارش شده است. در فارس حدود 4-3% و گاهی نیز تا 40% آلودگی دیده شده است.

علائم بیماری

بوته های آلوده کوتوله می مانند و ساقه ضخیم تر از معمول یا قطورتر نسبت به ارتفاع بوته می گردد. برگها بسیار به هم نزدیک می شوند و این علامت خصوصاً در انتهای بوته مشاهده می شود. برگهای انتهایی کوچکتر و صاف و مستقیم می ایستد. در صورتی که بوته های جوان آلوده شوند قسمت انتهائی بوته خشک می شود و مهمترین علامت بارز این بیماری وجود برجستگی هائی در پشت برگ روی رگبرگها به فواصل معین است که بیشتر اوقات با چشم غیرمسلح هم دیده می شود  و گاهی گالها یا برجستگی ها روی غلاف میوه نیز مشخص هستند.

عامل بیماری

ویروسی از Reoviridae است. ناقل ویروس در طبیعت زنجره ای از Delphacidae به نام Laodelphax striatellus است که وجود این زنجره نشانه وجود ویروس هم خواهد بود. رابطه ویروس و زنجره پایا و تکثیری است و حتی ممکن است ویروس از طریق تخم زنجره هم به نسلهای بعدی زنجره و به گیاه منتقل شود. علاوه بر ذرت، روی گندم و جو نیز دیده شده است.

میزان آلودگی بستگی به زمان کاشت گیاه ـ حساسیت رقم و جمعیت ناقلین دارد. عامل پایداری عمده سال به سال ویروس زنجره ناقل است که رابطه تکثیری دارد و ویروس به طریقه مکانیکی منتقل نمی شود.

کنترل

استفاده از ارقام مقاوم ـ مبارزه با زنجره های ناقل ـ تنظیم تاریخ کاشت

سمپاشی حاشیه های مزارع ذرت با سموم حشره کش سیستمیک هم مؤثر است. از بین بردن علفهای هرز اطراف مزرعه کشت قبل از ذرت (حدود سه هفته قبل) باعث از بین برده زنجره های ناقل می شود.

موزائیک ایرانی ذرت  Iranian Maize mosaic Rhabdovirus

چون این ویروس در ایران توسط دکترایزدپناه در فارس شناسائی و گزارش شده است تحت این نام معروف شده است.

علائم بیماری

علائم بصورت خطوط و نوارهای زرد روشن کوتاه تا بلند در تمام طول برگ بطور موازی دیده می شود. اگر بوته در اوایل رشد آلوده شود کاهش رشد بوجود می آید. علائم علاوه بر برگ روی غلاف برگ و غلاف بلالها هم وجود دارد. میزان خسارت این ویروس بسیار زیاد است و در برخی سالها تا 70% آلودگی هم در فارس دیده شده است ولی خسارت بستگی به زمان آلودگی دارد، هر چه گیاه جوانتر باشد و آلوده شود خسارت نیز بیشتر خواهد بود و از لحاظ وزن تر و خشک بوته و میزان تولید دانه هم سخارت دیده می شود. از عوامل مؤثر در میزان آلودگی می توان از رقم ذرت ـ زمان و موقع کاشت و جمعیت ناقل نام برد.

عامل بیماری

عامل بیماری ویروسی از Rhabdovirus است که توسط زنجره های Delphacidae منتقل می شود  رابطه ویروس و زنجره از نوع پایا و تکثیری است.

کنترل

استفاده از ارقام مقاوم ـ مبارزه با زنجره های ناقل از طریق از بین بردن زنجره ها در مکانهای زمستان گذران (علفهای هرز گرامینه کنار جوی آب) با سمپاشی و سمپاشی 3-2 متر از حاشیه مزارع ذرت با سموم سیستمیک به منظور کنترل زنجره هائی که از خارج مزرعه می آیند ـ تنظیم تاریخ کاشت که بهتر است دیرتر بکاریم تا آلودگی کمتر شود.