چگونگی کاشت ،داشت و برداشت گیاه اسفناج

چگونگی کاشت و داشت و برداشت گیاه اسفناج

اسفناج یکى از سبزى هائى است که بومى ایران بوده به همین نام احتمالاً به وسیله اعراب به اسپانیا راه یافته و سپس در تمام دنیا انتشار یافته است.

گیاه شناسى اسفناج
اسفناج گیاهى است با نام علمى .Chenopodiacea Spinacia oleracea L و از این نظر خویشاوندى نزدیکى با چغندرقند دارد. اسفناج به عنوان یگ گیاه روزبلند به شدت تحت تأثیر طول روز بلند قرار مى گیرد، یعنى روزها بلند مى شوند. تمایل گیاه به ساقه و گل رفتن افزایش مى یابد.

چگونگی کاشت ،داشت و برداشت گیاه اسفناج

اسفناج یکى از سبزى هاى حساس به علف هرزه مى باشد

هر چند عوامل آب و هوائى دیگر مانند گرما مى تواند به گل رفتن اسفناج را تسریع نماید ولى عامل اصلى نبوده و فقط طول مدت روشنائى است که نقش عمده را خواهد داشت، بنابراین اگر طول مدت روشنائى کمتر از ۱۲ ساعت باشد، اسفناج به گل نخواهد رفت. اسفناج از نظر تلقیح یک گیاه آلوگام است و انتقال دانه هاى گرده آن به وسیله باد صورت مى گیرد.

شرایط اقلیمى و خاکى برای کاشت اسفناج
اسفناج نسبت به آب و هوا حساسیت چندانى ندارد و جزء محصولات فصل خنک است. رطوبت کافى هوا و خاک در رشد و نمو و کیفیت اسفناج اثر مثبت دارند. در مناطق خیلى سرد اسفناج زمستانه صدمه مى بیند.

اسفناج از جمله گیاهانى است که داراى ریشه بسیار عمیق بوده و همان طورى که گفته شد در خاک هاى عمیق لومى سیلتى تا 1/40 متر نفوذ مى کند. بنابراین زمین هاى کم عمق و یا زمین هاى غیرقابل نفوذ چندان مناسب کاشت اسفناج نمى باشند، در زمین هاى شنى و سبک اسفناج مى روید ولى محصول کافى نخواهد داد.

چگونگی کاشت ،داشت و برداشت گیاه اسفناج

اسفناج را مى توان به دو صورت دست پاش و ردیفى با ماشین بذرپاش کشت کرد

البته در زمین هاى رسى سنگین نیز کاشت اسفناج نتیجه خوبى نخواهد داد. مناسب ترین PH خاک را براى اسفناج ۵/۶ تا ۵/۷ ذکر کرده اند بعضى از محققین نتیجه گرفته اند که محصول اسفناج در PH برابر ۵ به نصف کاهش یافته و در PH ۴/۵ رشد و نمو گیاه متوقف مى شود. مناسب ترین خاک ها براى اسفناج خاک هاى نم دار لیمونى عمیق و هوموس دار مى باشند. البته براى محصول زودرس باید از زمین هاى سبک و قوى استفاده کرد.

چگونگی کاشت ،داشت و برداشت گیاه اسفناج

زمین هاى کم عمق چندان مناسب کاشت اسفناج نمى باشند

تهیه زمین برای کاشت اسفناج
زمین اسفناج باید کاملاً نرم باشد و بذر کاشته شده به خوبى به ذرات خاک بچسبد. بنابراین قبل از کاشت باید زمین را به وسیله دیسک و یا کولتیواتر خوب نرم کرد و بعد از کاشت غلطک زد. فواصل کاشت را بین ۲۵ تا ۳۵ سانتى متر در نظر مى گیرند مقدار بذر لازم متغیر و تابع فواصل کاشت مى باشد.

زمان کاشت اسفناج
با توجه به اینکه اسفناج یک گیاه روزبلند مى باشد کاشت آن باید در بهار و یا پائیز یعنى در روزهاى کوتاه انجام گیرد. بنابراین بذر اسفناج را در مناطقى که داراى زمستان هاى ملایم مى باشند مانند نقاط جنوبى ایران به تدریج از اواسط پائیز تا اوایل اسفند مى کارند. اسفناج بهاره را مى توان در اواخر زمستان مثلاً در اسفندماه به مجرد مساعد شدن هوا کاشت. در مورد اسفناج پائیزه یعنى محصولى که باید در پائیز برداشت شود، نباید زودتر از اواسط مرداد و دیرتر از اواسط شهریور کاشت، زیرا در صورت اول امکان به گل رفتن در طول روز بلند زیاد است و در صورت دوم ممکن است به موقع قابل برداشت نشود.

چگونگی کاشت ،داشت و برداشت گیاه اسفناج

از بین مواد غذائى مختلف کود ازته باعث رشد سریع اسفناج مى شود

روش بذرپاشى اسفناج موقع کاشت
اسفناج را مى توان به دو صورت دست پاش و ردیفى با ماشین بذرپاش کشت کرد. در روش دست پاش زمین را قبلاً کرت بندى کرده و مقدار ۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم بذر در هکتار به وسیله دست پاشیده مى شود.

 داشت
کوددهى گیاه اسفناجاسفناج قادر است مقادیر زیادى مواد غذائى جذب نماید. بنابراین در موقع تهیه زمین باید به اندازه کافى از مواد غذائى مختلف با خاک مخلوط نمود. از بین مواد غذائى مختلف کود ازته باعث رشد سریع اسفناج مى شود. چون دوره رشد اسفناج کوتاه است بهتر است آن را به محصول قبلى داد، در غیر این صورت و در صورت امکان مى توان مقدار ۱۰ تا ۱۵ تن در هکتار کود حیوانى کاملاً پوسیده به کار برد.

چگونگی کاشت ،داشت و برداشت گیاه اسفناج

برداشت اسفناج قبل از شروع به گل رفتن آن باید انجام شود

 آبیارى گیاه اسفناجاسفناج جهت سبز شدن در مرحله جوانه زدن احتیاج به رطوبت زیادى دارد.

علف هاى هرز گیاه اسفناج
اسفناج یکى از سبزى هاى حساس به علف هرزه مى باشد. بنابراین زمین اسفناج باید عارى از علف هاى ریشه اى مانند مرغ و غیره باشد. در کاشت ردیفى فواصل ردیف ها باید طورى باشد که وجین ماشینى ممکن گردد. اولین وجین باید بلافاصله پس از سبز شدن اسفناج انجام گیرد و به هیچ وجه نباید غفلت شود، در اسفناج مانند بعضى دیگر از سبزى ها مانند گوجه فرنگى لازم است وجین ماشینى یا مکانیکى توأم با مبارزه شیمیائى با علف کش ها انجام شود.

بیمارى ها گیاه اسفناج
سفیدک دروغی: مهم ترین و خطرناک ترین بیمارى اسفناج محسوب مى شود.در این بیمارى روى برگ هاى اسفناج لکه هاى زرد نامنظم و در قسمت زیرین برگ ها به وسیله رشته هاى قارچ پوشیده مى شود و براى مبارزه علاوه بر استفاده از ارقام مقاوم به سفیدک اسفناج مى توان از قارچ کش ها استفاده کرد.
مگس چغندر: در بعضى از سال ها روى اسفناج تخم گذارى مى کند و لاروهاى سفیدرنگ برگ ها را سوراخ مى کند به طورى که سوراخ ها و لکه هاى روشن به وجود مى آیند.

برداشت
برداشت اسفناج
زمان برداشت اسفناج کوتاه است، زیرا از یک طرف رشد برگ هاى اسفناج باید حتى الامکان کامل شده باشد و از طرف دیگر باید برداشت اسفناج قبل از شروع به گل رفتن آن تمام شده باشد. اسفناج به گل رفته معمولاً تلخ مزه بوده و به عنوان سبزى کاملاً بى ارزش مى باشد.