ایران در آستانه 30سال خشکسالی شدید

مصرف بی‌رویه، جیره‌بندی آب را در پایتخت و برخی کلانشهرها ناگزیر خواهد ساخت

کارشناسان محیط‌زیست از آغاز خشکسالی در ایران و وقوع خشکسالی شدید در آینده نزدیک اظهار نگرانی می‌کنند.

آنچه مسلم است باید از توان و تدبیر مسئولان مملکتی قطع امید کرد چراکه امامزاده آنها نه کور می‌کند، نه شفا می‌دهد! و در نهایت باز باید به اتکای همت و تلاش جمعی اثرات سوء این معضل را هم تا حد امکان خنثی کرد. گرچه برخی از مسئولان در تلاش هستند که این پدیده نامیمون را در قالب یک بحران دور از انتظار تعریف کنند، اما واقع امر این است که طی بیش از یک دهه فعالان محیط‌زیست مدام امکان و احتمال وقوع پدیده خشکسالی و خطر کاهش میزان بارندگی‌ها را گوشزد کرده و هشدار داده بودند. اما مسئولان ما همواره با توجیه‌های خاص خود مانع از شنیده شدن این هشدار‌ها شدند و هر مسئول درصدد تحویل میز ریاست خود با تمام مشکلات و معضلات حوزه تحت مدیریتش به رئیس و مدیر بعدی بود و به این صورت مسئله ادامه داشت تا به امروز!

خبرگزاری فارس در این‌باره نوشته است: « بر اساس اطلاعات سازمان هواشناسی، میانگین ارتفاع بارش کشور در سال زراعی اخیر نسبت به میانگین چند ساله،‌منفی 7/3 درصد کاهش داشته است و به دلیل کاهش میزان بارندگی در تهران و مناطق اطراف آن، این کلانشهر در شرایط حاد قرار گرفته است به طوری که بر اساس اعلام سازمان هواشناسی پیش‌بینی می‌شود در بلندمدت تهران با معضل خشکسالی روبه‌رو شود.

در این باره محمد اصغری، کارشناس سازمان محیط‌زیست اظهار می‌دارد: از ابتدای سال زراعی 1/7/92 تا تاریخ 24/1/93 میانگین ارتفاع بارش کشور برابر 9/183 میلیمتر است که نسبت به میانگین چند ساله، منفی 7/3 درصد کاهش داشته است. این در حالی است که ارتفاع میانگین بارش سال زراعی گذشته کشور 1/7/91 برابر 9/187 میلیمتر بوده است که دو درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت داشته است.

استان هرمزگان در سال زراعی اخیر با افزایش33درصدی میزان بارش‌ها رکورددار میزان بارش‌ها بوده است، استان‌های ‌بوشهر، ایلام و سیستان و بلوچستان به ترتیب برابر 30، 22 و 19 درصد نسبت به میانگین بلندمدت افزایش داشته است. به گفته اصغری، استان سمنان در سال زراعی 1/7/92 تا 2/1/93، 46 درصد کاهش بارش را نسبت به میانگین بلندمدت که استان‌های البرز،‌ خراسان شمالی و تهران نسبت به تجربه کرده است که این استان در کاهش بارش‌ها رکورددار بوده است. میانگین بلند مدت به ترتیب 41، 41 و 40 درصد افت بارش‌ها را تجربه کردند. هم‌اکنون استان‌های اطراف کلانشهر تهران از جمله سمنان،‌ البرز و گلستان به لحاظ بارندگی و ذخیره آبی در شرایط بحرانی و حاد قرار دارند. یادآور می‌شود که بروز پدیده خشکسالی برای بلندمدت در پایتخت دور از انتظار نخواهد بود.

احتمال جیره‌بندی آب در تهران

چندی پیش سیدحسین هاشمی، استاندار تهران نیز درباره بروز پدیده کم‌آبی در کلانشهر تهران هشدار داد. وی با بیان اینکه در حال حاضر بالغ بر 8 میلیون و 500 هزار نفر در تهران زندگی می‌کنند، ادامه می‌دهد: در صورت عدم صرفه‌جویی، آب در تهران جیره‌بندی می‌شود و اگر شهروندان 20 درصد صرفه‌جویی نکنند قطعاً با قطعی آب و جیره‌بندی مواجه خواهیم شد.

خشکسالی هجوم ریزگرد‌ها را تشدید می‌کند

همچنین نورالدین مونا،‌ نماینده فائو در ایران گفت که بخش اعظمی از اراضی کشور ایران شامل اکوسیستم خشک و نیمه‌خشک با میزان بارش کم در اندازه 250 میلیمتر در سال تشکیل می‌دهد که نتیجه آن کاهش رویش گیاهان و کاهش تولید است. وی اضافه می‌کند: اکنون مشاهده می‌کنیم که سراسر جهان تنوع زیستی، امنیت غذایی تحت تأثیر این مسئله قرار گرفته است به گونه‌ای که مسئله بیابان‌زایی، تولید محصولات کشاورزی را کاهش داده و کشور‌ها به ویژه کشور‌های در حال توسعه را با خطر جدی مواجه کرده است که به همین منظور باید استراتژی‌هایی برای سازگاری با این پدیده شوم طراحی کرد. باید به خاطر داشته باشیم که بروز پدیده خشکسالی تأثیر قابل توجهی بر افزایش ریزگردها و توفان‌ها خواهد داشت که در آینده تهدید بزرگی خواهد بود.

خشکسالی شدید آغاز شده است

ایمان بابائیان، سرپرست گروه پژوهشی تغییر اقلیم مرکز ملی اقلیم‌شناسی، مردادماه سال گذشته به خبرگزاری مهر گفت: گزارش‌های سازمان‌های جهانی نشان می‌دهد که حدود 40سال دیگر، منطقه خاورمیانه و از جمله ایران با 30سال خشکسالی شدید مواجه خواهد شد که این خشکسالی در سال‌های اخیر آغاز شده است.

بر اساس داده‌های به دست آمده از مطالعات دمای هوای کشور، تا 90 سال آینده میزان بارش کاهش و میزان دما افزایش می‌یابد ضمن آنکه سفره‌های آب زیرزمینی نیز از بین می‌روند.

بد نیست در پایان به برخی از تبعات و خسارات خشکسالی بر محیط‌زیست و حیات وحش پرداخت که در این باره می‌توان به کوچ و مهاجرت بی‌رویه حیوانات وحشی به لحاظ کمبود آب و غذای کافی، افزایش آسیب‌پذیری شکار، افزایش بیماری و تنش در گونه‌های در معرض خطر، کاهش باروری و جمعیت وحوش و انقراض محلی، بروز بیماری‌های مختلف در بین حیات وحش و مرگ و میر بیشتر در نتیجه افزایش ارتباطات با تولیدات کشاورزی از قبیل استفاده از حیوانات از مزارع و خشک شدن اکثر زیستگاه‌های آبی طبیعی و انسان ساخت که زیستگاه پرندگان مهاجر و کنار آبزی است، اشاره کرد.

منبع : روزنامه جوان